genel olarak baktığımızda bunlara körmözler denir panpalar. yani gör- kökünden gelir. anlamı görmeyenler, göremeyenler demektir.
bu körmezlerin lideri körmez han'dır. yani ruhların tengrisidir körmez han.
körmezler genellikle güneşin doğduğu veya battığı zamanlarda ortaya çıkarlar. bu yüzden bu vakitlerde türkler çok dikkatli davranırlarmış.
üç farklı körmez vardır sıkıştığı kata göre... bunlar :
yer üstünde yaşayan, suda veya toprak altında yaşayan ve yer üstünde yaşayan ruhlardır.
iyi kötü ve nötr olmak üzere üç çeşit körmez vardır bunlar :
aruğ (bazı türk lehçelerinde hala iyi anldıbına gelir) : Bunlar adından da görüleceği gibi iyi ruhlardır. insanlara zarar vermezler. kan bağıyla bağlı oldukları aileyi korumayı denerler. tabii aile onu anıp saygı duydukça.
caman ( okunuş olarak baktığımızda bazı yörelerde yaman olarak çevrilir.) : bunlar korkunç ruhlardır. kötüdürler. yer altında yaşar ve erlik han'a hizmet ederler.
gal : bunlar dünya üzerinde tamamlanmayan bir iş için bekliyor olurlar. iyilik ve kötülük yapmazlar. ızdırap çekerler.
dildeki karşılığı şeytandır. insanların olmadığı ıssız yerlerde yaşarlar. kendi boyları, oymakları, düzenleri vardır.
kendi aralarında düğün bayram yaparlar.. onlarla karşılaşan kişiler hastalığa yakalanır ve ölür.
yakışıklı bir erkek veya güzel bir kız kılığına girerek insanları yanıltabilirler.
albısların yurdu olarak kabul edilen yerlere asla ama asla yaklaşılmaz. inanmayıp yaklaşanlar istisnasız ölürler.
albısların tanrısı al ana'dır. kötülük tengrisi olarak bilinir. al saçlı, al elbiseli, çok çirkin, saçı başı birbirine girmiş, çok uzun boylu ve çok kuvvetlidir. bakımsızlık timsali olduğu söylenir. çok uzun tırnakları vardır. çok abartı olacak ama bazı kaynaklarda deveyle güreşse alt ederdi denir.
al ana'nın ayakları terstir. irtibata geçen şaman ne derse desin inatlaşıp tersini yapar.. yukarıda dediğim gibi bir deveyle güreşecek kadar kuvvetli olduğu söylenir. yağlı vücutlu, dişlek, dudakları gayet kalın, çıplak, göğüslerinden biri terse bakarken diğeri ileri doğru duran bu yaratık bazı kaynaklarda yalnız bırakılan çocukları çalarak dalgaların dibindeki evine zütüren bir varlıktır. nazar boncuğundan çokça korkar.
kötülük yapmaktan da zevk alır bu arada..
diğer mitolojik anlatımlarım için :
http://inci.sozlukspot.com/e/82034660/