panpa yalnız şöyle bi durum var;
Abdülhamit'in yapmak istediği dünya siyasetinin içinde bir denge politikası gütmekti. bu yüzden gerektiğinde Yunanistan gibi atina'ya kadar daldığı yerdeki toprakları geri verdi. gerektiğinde ruslara karşı ingilizlerle birlikte savaştı. Enver paşa ise ittihat ve terakki maceracılığı yüzünden birinci dünya savaşına girdi. Abdülhamit düştükten sonra 10 seneye kalmadan memleketin anasını gibtiler.
Sonuç olarak Abdülhamit'in yaptığı şey denge unsunları içinde değerlendirilmeli. O an orada bir israil devleti oluştursa idi müslüman tebaa ya bunu açıklayamazdı. bu durumda onun denge politikası ile çelişirdi.
sonuç olarak Enver Paşa siyasi olarak Abdülhamit'i eleştirebilecek bir adam değildir