/i/Tarih

''Tarih bir meslektir, bir hobi, gevezelik, anekdot ya da asparagas değildir.'' (Pierre Goubert)
  1. 1.
    +118 -5
    Türk lirası, Türkiye'de ve Kuzey Kıbrıs'ta kullanılan para birimi. Türk lirasının alt birimi kuruştur. Türkiye'de kağıt para basma yetkisi Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına aittir. ilk lira Sultan Abdülmecid döneminde 5 Ocak 1843’te Osmanlı lirası adıyla basıldı. Kağıt para basılmadan önce kullanılan bu Osmanlı altın parasına Sarı lira denirdi.



    Ord. Prof. Dr. Aydın Sayılı



    Ord. Prof. Aydın Sayılı 2 Mayıs 1913 tarihinde istanbul’da dünyaya gelmiş bir Türk bilim insanıdır.
    Türkiye’nin bilim tarihi dalında ilerlemesine yardımcı büyük bilim insanlarından olan Aydın Sayılı, Ordinaryüs Profesör Doktor ünvanına sahiptir. Harvard Üniversitesinde bilim tarihi dalında yaptığı doktorasını 1942 senesinde bitirmiştir. Dünya genelinde de bu alanda tanınan ilk doktoralı bilim insanıdır. 2009 senesinin sonrasında da 5 Türk Liralık banknotlarda arka yüze fotoğrafı konulmuştur.






    Cahit Arf



    TUBiTAK’ın eski bilim kolu başkanı ve matematikçidir. 1910 senesinde dünyaya gelmiştir ve 1997’de hayatını kaybetmiştir.
    Akademik eğitimini Fransa’daki Ecole Normale Superieure’de 1932 yılında bitirmiştir. Bir dönem Galatasaray Lisesi’nde matematik öğretmeni olarak görev yapmıştır. Daha sonra istanbul Üniversitesi Fen Fakültesi’nde doçentlik için uğraşmış ve burada görev almıştır. Doktorasını ise Almanya’da 1938 senesinde züttingen Üniversitesi’nde tamamlamıştır.

    Matematik dalında yaptığı çalışmalar sayesinde sadece ülkemizde değil dünya çapında da tanınmış biri haline gelmiştir. Sentetik geometri sorularının cetvel veya pergel kullanarak yapılabildiğini iddia edip bu konuda çalışmalara imza atmıştır. Cisimlerinde kuadratik formlarının kategorilere ayrılmasında oluşan değişmeyenlere dair Arf değişmezi ve Arf halkaları gibi kendi adınının verildiği çalışmaları vardır. Ayrıca “Hasse-Arf Teoremi” ismi verilen teoriyi cebir bilimine katmıştır.
    “Matematik de resim, müzik ve heykel gibi bir sanattır” sözlerini söylemiştir ve cebir biliminin sanatla ilgili bir yönü de olduğunu belirtmiştir.






    Mimar Kemaleddin



    Mimar Ahmed Kemaleddin, hem Osmanlı son döneminde hem yeni kurulan cumhuriyetin ilk yıllarında çalışmalarıyla tanınan bir mimar.

    1870 yılında Kadıköy'ün Acıbadem semtinde doğup, 1927'de Ankara Ulus'ta hayata veda etmiştir.
    1.Milli Mimarlık Akımı'nın en önemli temsilcilerindendir.
    Mühendisliğe duyduğu ilgi sebebiyle Hendese-i Mülkiye Mektebi'ne kaydoldu. (Günümüzde istanbul Teknik Üniversitesi)
    1908'de Osmanlı Mimar ve Mühendis Cemiyeti'ni kurdu.
    2009 yılında tedavüle giren Yeni 20 Türk Lirası üzerinde resmi bulunmaktadır.
    Günümüze ulaşan birçok mimari eseri bulunmaktadır.






    Fatma Aliye Topuz



    Fatma Aliye Hanım (Fatma Aliye Topuz), 1862 yılında istanbul'da dünyaya geldi. Ahmet Cevdet Paşa'nın kızı olan Fatma Aliye Hanım, iyi bir öğrenim gördü. Arapça, Farsça ve Fransızca öğrendi.

    1897'deki Türk-Yunan savaşı sırasında askerlere ve ailelerine yardım amacıyla "Cemiyet-i imdadiye" adlı bir derneğin kurucuları arasında yer aldı. Bu dernek bilinen ilk resmi kadın derneğimizdir. "Bir Hanım" takma adıyla George Ohnet'in 'Volonte' adlı eserini Türkçeye çevirdi. Kadın sorunlarıyla ilgili olarak çeşitli dergilerde (inkılap, Ümmet) önemli yazılar kaleme aldı.

    Fatma Aliye Hanım, ilk Türk kadın romancısı olarak tanınmaktadır. "Muhadarat", "Refet, "Udi" ve "Enin" adlı romanlarını yayımladı. Biyografi, felsefe, siyaset ve tarih alanlarında da eserler kaleme aldı. Fatma Aliye Hanım, yaşadığı dönem boyunca Avrupa ve Amerika basınında adından sıkça söz ettirmiştir. Eserleri çeşitli dillere çevrilmiştir.

    Fatma Aliye Hanım, 1936 yılında istanbul'da vefat etti.






    Buhurizade Mustafa Itri



    Asıl adı Mustafa , takma adı ise Itri'ydi . Çiçekçilik ve meyvecilikle uğraştığı için bu mahlası almış olduğu söylenir. Ustaları arasında Hâfız Post, Nasrullah Vakıf Halhali, Kasımpaşalı Koca Osman Efendi, Derviş Ömer Efendi gibi, 17. yüzyıl bestecileri vardır. Çağının kaynakları mevlevi olduğunu göstermektedir. Mevlevi mukabelesinde okunan bir Segah ayin bestelemiş olduğundan bu rivayetlerde haklılık payı olabileceği düşünülmektedir.

    Hayatı boyunca birçok padişah ve devlet adamından himaye görmüş olup, bunlardan en önemlileri IV. Mehmet ve Gazi Giray Han'dır. Devlet adamlarına yakınlığı nedeniyle bir dönem esirciler kethüdalığı yapmış, sarayda da mugibi dersleri vermiştir.






    Yunus Emre



    Yunus Emre (1240 Eskişehir-1321), Anadolu’da yaşamış, şiirlerini Türk diliyle kaleme almış mutasavvıf ve halk şairidir. Yunus Emre’nin hayatı hakkında kesin bilgilerimiz bulunmamaktadır. Bilgilerimiz kimi eserlerinde kendi hakkında yazdıklarına ve menkıbelere dayanmaktadır.

    Bu menkıbelere göre çiftçilikle geçinen Yunus Emre kıtlık çıkınca Kırşehir’de bulunan Hacı Bektaş Veli’nin yanına gitmeye karar verir; çünkü Hacı Bektaş kapısına gelen kimseyi geri çevirmezdi. Hacı Bektaş Yunus Emre’yi çok sever ve buğday mı, himmet mi istediğini sorar. Yunus himmetin karın doyurmayacağını, buğday istediğini söyler. Buğdayı alır, yolda pişman olup geri döner. Himmet istediğini söyler. Hacı Bektaş o anahtarı Taptuk Emre’ye verdiğini söyleyince Yunus Taptuk Emre’nin yanına gider, derviş olur ve kırk yıl boyunca dergaha odun taşır ve bir kez bile eğri odun getirmez. Soranlara o kapıdan odunun bile eğrisinin giremeyeceğini söyler. Yunus Emre erenlik mertebesine ulaşmak için her şeyi yapar fakat hiçbir zaman ulaştığını düşünmez. En sonunda dergahtan ayrılır.

    Dergahtan ayrıyken yaşadıkları sonucunda erenlik mertebesine ulaştığına kani olan Yunus Emre, dergaha geri döner. Hayatını dergahta kaybettiği rivayet olunur.

    Yunus Emre halk için halkın diliyle yazmış, bu nedenle de iyi anlaşılmış ve çok sevilmiştir. Şiirleri tasavvufidir. Aruz ölçüsüyle de şiirler yazmış olmasına rağmen en önemli şiirleri hece ölçüsü ile yazdıklarıdır. Yunus Emre’nin Risaletü’n-Nushiyye ve Divan adlarında iki eseri bulunmaktadır.


    ···
   tümünü göster