isveçte yaşayan da insan, türkiyede yaşayan da insan. peki insan ne? insan bu dünyaya yayılmış, doğanın ensesine yapışmış bir parazit. kendini en şerefli, en üstün, en önemli gören, merkezde olduğunu düşünen, aydınlanma çağına kadar da kendinin evrenin merkezinde olduğunu zanneden zavallı, sıradan bir can parçacığı. insan denen nane bu sanrılarına dayanarak kendi içinde de hiyerarşi kurmuş. kimi zaman kendi gibi iki gözü, iki eli olan diğer insanları köle yapmış. kimi zaman bu insan denen varlığın erkek olanı kadın olanının kendinden aşağı ve kendine muhtaç bir varlık olduğunu düşümüş, kadını aşağılamış. kimi zaman kendi ulusunu-türünü diğer uluslardan-türlerden üstün görüp, başkalarına katliam, soykırım yapmış. ağaçları kesmiş, dağları oymuş, gölleri-nehirleri kurutmuş, ormanları tarla yapmış vs vs vs... kısaca bu insan denen zamazingo hem hayat bulduğu doğanın dıbına koymuş, hem de kendinden güçsüz gördüğü diğer insanlara zulmetmiş. bunu yaparkende büyük onur duymuş, devletler, dinler, ideolojiler kurmuş... belki de kendini bu şekilde kandırmak istemiş, zorbalığını bu şekilde örtbas etmek istemiş.

görüldüğü gibi temel anlamda sıkıntı ne dinde, ne ideolojide, ne sanatta, ne felsefede, ne teknolojide. sıkıntı bizzat tüm bu yukarıda saydığım şeyleri de icad eden insanın kendisinde. kendini bu dünyanın efendisi sayan insan, evim dediği o dünyayı ve o dünyada yer alanları sömüren adeta bir mikrop.

sorunu, problemi belirlemek mi istiyoruz; o zaman aynaya bakmalıyız. bir meteorluk işimiz var ama bunun farkında değiliz. kendi önemsizliğimizin farkında değiliz. koca evrenin bir köşesinde, bizden defalarca büyük olan ama emsallerine karşılık küçük sayılabilecek bir yıldızın etrafında boşlukta savrulup giden, dayanıksız bir gemide yer alan fareleriz ve kendi icad ettiğimiz, kafamızdan kurduğumuz şeylerle çok mühim işler yaptığımızı zannediyoruz. ancak sıkıntının bizzat kendisiyiz.