103 yaşındaki Bilal Dedede öyle bir hafıza var ki Cumhuriyet tarihini hatasız anlatıyor! Hem de bir asrın görmüş geçirmişliği ve dobralığıyla Atatürk diye giriyor söze O da ne dede diye soruyorum Biz Şebinkarahisarda adamın hasına böyle deriz diyor Atatürkü seviyor ama bir o kadar da gerçekçi! Atatürk diktatördü!
Şu şapka yüzünden binlerce adam asıldı kızım Alimler Bu şapkayla namaz kılınmaz dedi Biz onların cenaze namazına durduk! diye anlatıyor Ya sen ne yaptın? diye soruyorum Doğrucu davut ya! Mecbur giydik! diyor Cumhuriyet’in ilk yılları biraz korku yüklü galibaNiye diktatördü peki? Diktatör olmaz mı? Bu adam asılacak dedi mi derhal! Vurulacak dedi mi derhal!Sen şahit oldun mu?
Gözümlen gördüm
Nerede?
Şu şapka var ya! Ha bu şapka meselesi yüzünden binlerce alim asıldı ki, eşi benzeri yok Baktılar ki Mustafa Kemal Paşa hepsini asacak kıracak Şapkayı koydular başlarına Sen ne diyon?
Dedeciğim, peki sen şapkayı hemen giydin mi?
Giymem mi? Millet giydi hep Bu iş nereden çıktı biliyor musun? Cumhuriyet ilan olunacağı zaman ecnebiler hep ayağa kalktılar Sen 125 milyon nüfusla cumhuriyet kuramazsın dediler Mustafa Kemal Paşaya Bize uyarsan kurarsın, uymazsan kuramazsın Bizim altı maddemiz var Bu maddeleri kabul edeceksin dediler Maddeleri sordu Mustafa Kemal Paşa Burada söylenmez, Lozana gelip öğreneceksiniz dediler Mustafa Kemal Paşa ismet Paşaya Git bunların altı maddesi ne öğren Kabul edileceği kabul et, gerisini reddet dedi ismet Paşa Lozana gitti Sizin bize Cumhuriyeti kuramazsınız demenizdeki sebepler ne oluyor? diye sordu, masaya vurdu Masanın tahtası çatladı Biz yanlarında yokuz Ama öyle söylediler sonraBirinci maddemiz şu: Karılar açılacak Tabii bizim karılar peçe, çarşaf, börük geziyordu, ikinci madde, fesi atacaksınız başınıza şapka koyacaksınız dediler Üçüncü madde, sizin tarih 1300den başlıyor, bizim gibi 1900ü alacaksınız dediler Geldik dördüncü maddeye Sizin yazınız Osmanlı yazısı, bizim yazıdan yazacaksınız dediler Yani Latince Beşinci madde Sizin tatiliniz cuma günü Bizim gibi pazara alacaksınız dediler Altıncı madde Sizin yılbaşı martta bizim gibi ocağa alacaksınız dediler ismet Paşa geldi, anlattı Mustafa Kemal Paşa hemen birinci emri verdi vilayetlere Karılar açılacak Burada, polis, jandarma, sokakta gezen karıların börüğünü hep dağıttı Kimisi direndi, polis cop ilen vurdu
Senin karın da açtı mı börüğünü?
TabiiHerkes açtı
Yoksa korktun mu karşı çıkmaktan?
Ne karşı çıkacağız? Karılar hep açıldı Sonra şapka işinde alimler Böyle namaz kılınmaz dediler Şapkayı koymadılar başlarına Kavgaya durdular Bu sefer çok alim asıldı Köy ağalarının, hocaların hepsi asıldı
Bir tek şapka yüzünden mi?
He, bir şapka yüzünden
Burada da adam asıldı mı şapka takmadı diye
Asılmaz mı? Caminin oraya darağacını çektiler iki genç alim asıldı Sonra Cumhuriyet kuruldu istiklal Mahkemelerini Mustafa Kemal Paşa Ankara’dan Menemene kaldırdı Menemeni işittin mi? işittim
işte bu istiklal Mahkemeleri orada 10 sene kurulu kaldı Kabahat edenlerin, suçu olanların hepsi oraya sevk edildi Asılan orada asılırdı Cumhuriyet kurulandan sonra
Atatürk’ten korkuyor muydunuz?
Korkulmaz mı? Atatürk öyle bir adamdı ki, cumhuriyet kurulduktan sonra Erzuruma, Trabzon’a, Giresun’a her yere hafiye bıraktı Hafiye ne biliyon mu? Bir yanda adam konuşuyordu Bu hafiyeler senin benim ağzıma bakıyordu Cumhuriyetin aleyhine konuşuluyor mu, konuşulmuyor mu? diye Erzurum’da 6 kişi yakalandı Biri asıldı, üçünü de sürgün ettiler
Suçsuz yere adam astılar mı peki?
Söyleyenleri astılar Dil konuşuyor Bizim Giresun’da da dört kişi çıktı Üçünü affettiler de, bir Çıtlakkaleli Abdullah Usta vardı, onu da Amasya’ya sürgün ettiler
Sen de Atatürk’ten korktuğun için mi şapka taktın?
Bize birşey dediği yoktu Atatürkün Ama şapkayı hemen koyduk başımıza
Vatan, 1342005