37.kısım4
Aynen bir yemeği sevmek veya sevmemek gibi, kendimizi sevmemiz veya değerli bulma derecemiz, bilinçaltımız tarafından yönlendirilmektedir. Bu görevin irade olmadığını kanıtlamak için çok söze gerek yok, ziraa “irade” fayda algısına zıt bir kararı veya düşünceyi doğası gereği benimseyemez, dolayısıyla kendini reddetmek gibi kendi içinde zarar arz eden bir karar eğiliminin irade ile ilişkilendirmek başlı başına çelişki olacaktır.

Bilinçaltımız, ona verdiğimiz veya verdirttirdiğimiz mesajlar doğrultusunda birer söylem grupları oluşturarak, sözkonusu söylem havuzları doğrultusunda kendimize ve çevremize anlam verme ve yargılama gücünü edinir. X olgusuna karşı bugünkü duruşunuz = X olgusu ile ana rahminden bugüne kadar bilinçaltı seviyesinde ilişkilendirdiğiniz mesaj gruplarıdır. Elbette X olgusuna ilişkin çelişkili mesajlar bilinçaltında yer alabilir fakat söylem havuzundaki baskın eğilim doğaldır. Geçmişte ıspanak yemeği ile istem dışı ilişkilendirmiş olduğunuz herhangi bir olumsuz olgu, bugün sizin ıspanak yemeğine karşı duruşunuzu belirleyebilir, fakat siz ıspanak yemeğini sevmemenizi rasyonel bir temele iradenizle oturtamayabilirsiniz.

Bireyin, kendi kimliğini yargılaması sonucu reddetme eğilimi ve sonucunda özgüven ekgibliğinin oluşması iradeden ziyade bilinçaltı temelli olduğu açıktır.