örneklerle kolay ekonomi

Bu sayılan kriterlere göre sıralama yapıldığında insani gelişmişlik
endeksinin en üst sırasında yer alan ülkeler Norveç,
Avustralya, Hollanda, ABD olarak karşımıza çıkıyor. En sonda
yer alan üç ülke de Burundi, Nijer ve Kongo. Türkiye bu
sıralamada 92. sırada yer alıyor. Ermenistan, Azerbaycan ve
97
iran, Türkiye’nin üstünde görünüyor. Bütün bu göstergelere
göre Türkiye için hesaplanan insani gelişmişlik endeksi 0,699
olarak hesaplanıyor. Bu oran Çek Cumhuriyeti’nde 0,865,
Yunanistan’da 0,861, Macaristan’da 0,816, Polonya’da 0,813.
Türkiye GSYH olarak dünyanın en büyük ilk 20 ekonomisi
arasına girmiş olsa da insani gelişmişlik endeksinde ne
yazık ki hâlâ 92. sırada yer alıyor. Yani yaşam süresini yeteri
kadar uzatacak sağlık koşullarını henüz verememiş, insanları
okulda tutabilecek bir eğitim ortdıbını yaratamamış, kişi
başına gelirini yeteri kadar artıramamış bir ülke görünümü
veriyor.
insani gelişmişlik endeksi düşük olursa ne olur? Örneğin
yeterince eğitim almamış bir toplum çıkar ortaya. Böyle bir
toplumda insan kalitesi düşük kalır. O zaman o toplumda demokrasi
kültürü yerleşemez, insanları yönlendirmek ve yanıltmak
kolay olur.