ilk aklıma gelen, mustafa kemal'in izlediği siyaset gereği birbirine zıt görünen manevralar yaparak son derece pragmatik davranması sonucu her türlü siyasi görüş tarafından payanda yapılıp meşruluk simgesi olarak kullanılmaya son derece açık olduğu gerçeği. insanlar onu doğru ve yanlışlarıyla bir tarihi kişilik olarak ele almak yerine sadece işlerine gelen eylem ve söylemlerini esas alarak idealleştirip yeniden tanımlana eğiliminde. bu bağlamda bu kadar pragmatik birinin adını taşıyan bir ideolojinin temelleri sağlam olamaz. günümüzde bunun sancısını çekiyoruz.