zarf

Belirteç
Vikipedi, özgür angiblopedi
Git ve: kullan, ara

Zarflar veya belirteçler, bir fiilimsinin, fiilin, sıfatın veya başka bir zarfın anldıbını yer, yön, zaman, ölçü, nicelik, soru bakımından belirten, sınırlayan ve etkileyen kelimelerdir. Aşağı, yukarı, nazikçe, çok, az, fevkalâde, en, ileri, geri, şimdi, geç gibi kelimeler cümle içerisinde zarf olarak kullanılabilirler.
Konu başlıkları
[gizle]

* 1 Zarf Çeşitleri
o 1.1 Zaman zarfları
o 1.2 Yer-yön zarfları
o 1.3 Durum zarfları
o 1.4 Miktar zarfları
o 1.5 Soru zarfları
* 2 Bazı önemli hususlar

Zarf Çeşitleri [değiştir]
Zaman zarfları [değiştir]

Fiilde belirtilen hareketin ne zaman yapıldığını anlatan kelimelere zaman zarfı denir. "Dün, bugün, yarın, akşam, kışın" gibi kelimeler, fiilin zamanını anlattığından, zaman zarfı anlamı taşır.

Fiile sorulan "ne zaman?" sorusuna, fiilin yanıt verdiği kelime, zaman zarfıdır.

O, şimdi gelecek. → Ne zaman gelecek? → Şimdi.

Yer-yön zarfları [değiştir]

Bir fiilin veya zarfın anldıbını yer veya yön belirterek etkileyen zarflardır, fiile sorulan "nereye" sorusuna cevap verir. aşağı, içeri, beri, ileri, geri, öte, karşı vb. Sayıları diğer zarflara kıyasla oldukça sınırlıdır.

"Vazoyu fazla ileri itme"
"Yukarı çıkın lütfen"'

* Yer yön zarfları çekim eki almazlar. Sonuna çekim eki gelen bazı sözcükler yer zarfı gibi görünmesine rağmen isim haline gelirler:

"Işık perdenin kenarından içeri sızıyordu." (Zarf)
"Kirli ayakkabılarınla içeriye girme!" (isim)

Not:Yer-yön zarfındaki kelimeler (içeri, dışarı,öte, beri) gibi kelimelere hehangi bir ek geldiği taktirde cümle yeryön zarfı olmaktan çıkar
Durum zarfları [değiştir]

Fiillerin durumlarını anlatan; fiilde bildirilen hareketin nasıl yapıldığını anlatan kelimelere durum zarfı denir. Hemen hemen bütün niteleme sıfatları zarf olarak da kullanılabileceğinden ötürü sayıları oldukça fazladır. "hızlı, tek tek, iyice, sora sora, geze geze, böyle, şöyle gibi."

Durum zarflarının cümle içinde ayırt edilebilmesi için, cümle içindeki fiile nasıl sorusu sorulur, alınan cevap durum zarfıdır.

Bir fiili, birden fazla durum zarfı niteleyebilir.

Adam, koşa koşa yanımıza geldi.

Miktar zarfları [değiştir]

Fiilleri, sıfatları ve zarfları miktar, derece, ölçü bakımından etkileyen ve sınırlayan zarflardır: biraz, fazla, çok, daha, en, pek, az vb...

"Başarılı olmak için çok çalışmalıyım"
"Pek güzel oldu"

Cümlede nicelik zarfını bulmak için sıfat veye zarfa "ne kadar" sorusu sorulur.
Soru zarfları [değiştir]

Fiilleri ve fiilimsileri soru yönünden etkileyen zarflardır: neden, niye, niçin, nasıl, ne zaman, ne kadar vb.Zarfları bulmak için sorulan soruların tamdıbını kapsar.

"Şehrimizi nasıl buldunuz?
"Yolculuk ne kadar sürüyor?
"Niçin gökyüzü bu kadar mavi?
"Sizin bahçeniz niye bu kadar geniş?
"Neden senin ağzın bu kadar büyük?
"Buraya nasıl geldin?
"Elbiseyi nasıl buldun?

Bazı önemli hususlar [değiştir]

Daha önce belirtildiği üzere sıfatların çoğu zarf olarak da kullanılırlar. "Eve yeni geldim" cümlesinde yeni kelimesi fiilin gerçekleştiği zamanı belirtmektedir ve zarftır. "Yeni eve geldim" cümlesinde ise evin yeni olduğunu belirtir ve sıfattır.

Zarflar genelde fiilden hemen önce kullanılırlar: "Fasülyeler iyice büyüdü" örneğinde olduğu gibi. Zarfların özneden önce kullanılması "bazen" anlam düşüklüğüne veya devrik cümleye neden olabilir. "Çok kahvehaneye gitmeye başladın" yerine "kahvehaneye çok gitmeye başladın" demek daha uygundur.

Son yıllarda en, çok, az gibi azlık-çokluk zarfları yerine felaket, acayip, korkunç, dehşet gibi kelimeler zarf olarak kullanılmaya başlanmıştır. "Genç kız korkunç güzel piyano çalıyordu" gibi bir cümle dilbilgisi kurallarına göre hatalıdır. korkunç yerine çok veya oldukça gibi çok daha uygun bir zarf kullanılabilir.
Linguistics stub.svg Dilbilim ile ilgili bu madde bir taslaktır. içeriğini geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.