talkan ve curcan katliamları

haccac ve rutbil

islam’da ilk asimilasyon 685 yılında abdülmelik ile başlar.. abdülmelik, etrafını islamlaştırmaya adı i̇slam tarihine kandökücü zalim olan haccac’ı kendisine yardımcı seçerek başlar.. abdülmelik önce civar halkların dillerini arapçalaştırdı.. harac karşılığı önceden bazı hakları kabul edilmiş olan gayri müslimlerin bütün haklarını geri aldı.. bu arada haccac’ı irak genel valiliğine atadı.. haccac’ın irak’a genel vali atanmasından sonra türklerin kaderinde ilk köklü değişikler başlamış oldu.. haccac ilk olarak ubeydullah ibni ebi bekri’yi sicistan’a, muhalleb ibni ebi sufra’yi da horasan’a vali yapar.. o tarihte, sicistan’ın türk hükümdarı rutbil’dir ve araplara vergi vermektedir.. haccac, bununla yetinmez ve ubeydullah’ı rutbil’in üzerine göndererek ondan tam olarak teslim olmasını ister.. rutbil önce bu teklifi kabul etmek istemez.. bunun üzerine ubeydullah rutbil’in üzerine yürür.. rutbil 18 fersah geriye çekilerek ubeydullah ve ordusunu kuşatma altına alır.. ubeydullah, rutbil’den kurtulmak için 700000 dirhem teklif ederse de rutbil kabul etmeyerek arap ordusunu büyük bir bozguna uğratır.. buna çok kızan haccac 40000 kişilik büyük bir ordu toparlayarak, abdurrahman ibn esas komutasında rutbil’in üzerine gönderir.. rutbil’i yenemiyeceğini anlayan esas, bu sefer onunla anlaşır.. bu olay karşısında çılgına dönen haccac, esas’ı yakalatmak üzere bir birlik gönderirse de, esas’ın ordusu bu birliği yenilgiye uğratır ve geri kalanları da basra’ya kadar sürer. ancak burada yenilen esas’ın ordusu dağılır ve esas rutbil’e sığınır.. bunun üzerine haccac, esas’ı kendisine vermesi için rutbil’i tehdit eder.. vermediği taktirde çok büyük bir ordu ile üzerine yürüyeceğini ve bütün türk şehirlerini harap edeceğini, verirse de kendisinden 7 sene hiç vergi almayacağını söyler.. türk şehirlerinin tekrar bir savaşa girmesini istemeyen rutbil, 7 sene haraçtan muaf tutulacağını da düşünerek haccac’ın bu teklifini kabul eder ve esas ve yakınlarını haccac’a teslim eder.. ancak, rutbil haccac’a güvenmekle hata yaptığını daha sonra anlayacaktır.. haccac rutbil’den esas’ı teslim aldıktan sonra derhal yeni bir ordu düzenleyerek 699 yılında muhelleb bin ebi sufyan komutasında türk şehirlerinin üzerine gönderir.. hocente, kes, sogd ve nesef’i ele geçirirsede türkler direnirler.. horasan valiliğine muhelleb’in oğlu yezid gelir.. yezid ibni muhelleb’de türk şehirlerini talan eder. yezid’in savaşçıları, harzem’den ele geçirdiği türkleri boyunlarına damga vurarak köle pazarlarında satarlar.. bu tarihlerde, araplar türkler'in yurtlarını devamlı olarak istila edip şehirlerini talan ettilersede kalıcı bir üstünlük sağlayamamışlar, elde ettikleri yerleri sonunda tekrar türkler'e geri vermek zorunda kalmışlardı