07 ucu olan varmi

avrupa birliği ya da kısaca ab, yirmi yedi üye ülkeden oluşan ve toprakları büyük ölçüde avrupa kıtasında bulunan siyasi ve ekonomik bir örgütlenmedir. 1992 yılında, avrupa birliği antlaşması olarak da bilinen maastricht antlaşması'nın yürürlüğe girmesi sonucu, var olan avrupa ekonomik topluluğu'na yeni görev ve sorumluluk alanları yüklenmesiyle kurulmuştur. yaklaşık 500 milyonluk nüfusuyla avrupa birliği, dünyanın nominal gayrisafi yurtiçi hasılasının %30'luk bölümünü oluşturur. (16.8 trilyon abd$)[2]
avrupa birliği, tüm üye ülkeleri bağlayan standart yasalar aracılığıyla, insan, eşya, hizmet ve sermaye dolaşımı özgürlüklerini kapsayan bir ortak pazar (tek pazar) geliştirmiştir.[3] birlik içinde tarım, balıkçılık ve bölgesel kalkınma politikalarından oluşan ortak bir ticaret politikası izlenir.[4] birliğe üye ülkelerin on beşi, avro adıyla anılan ortak para birimini kullanmaya başlamıştır. avrupa birliği, üye ülkelerini dünya ticaret örgütü'nde, g8 zirvelerinde ve birleşmiş milletler'de temsil ederek dış politikalarında da rol oynamaktadır. birliğin yirmi yedi üyesinden yirmi biri nato'nun da üyesidir. schengen antlaşması uyarınca birlik üyesi ülkeler arasında pasaport kontrolünün kaldırılmasının da arasında bulunduğu pek çok adlî konu ve içişileri düzenlemelerinde avrupa birliği'nin payı bulunur. [5]
avrupa birliği, devletlerarası ve çokuluslu bir oluşumdur. birlik içinde kimi konularda devletlerarası anlaşma ve fikir birliği gerekir. ancak belirli durumlarda uluslarüstü yönetim organları, üyelerin anlaşması olmaksızın da karara varabilir. avrupa birliği'nin bu tip haklara sahip önemli yönetim birimleri avrupa komisyonu, avrupa parlamentosu, avrupa birliği konseyi, liderler zirvesi, avrupa adalet divanı ve avrupa merkez bankası'dır. parlamentoyu, avrupa birliği vatandaşları beş yılda bir oylama yöntemiyle seçerler.
avrupa birliği'nin temelleri 1951 yılında, altı ülkenin katılımıyla oluşturulan avrupa kömür ve çelik topluluğu'na ve 1957 roma antlaşması'na dayanmaktadır. o dönemden bu yana, birlik yeni üyelerin katılımlarıyla boyut olarak büyümüş; var olan yetkilerine yeni görev ve sorumluluk alanları ekleyerek de gücünü arttırmıştır. üye devletler aralık 2007'de, birliğin bugüne dek yaptığı antlaşmalar ile yasal yapısını güncellemek ve iyileştirmek amacıyla lizbon antlaşması imzalanmıştır. lizbon antlaşması'nın onaylanma ve işleme girme sürecinin 2008 yılı içinde olması öngörülmüşse de i̇rlanda'da, antlaşmanın onaylanması için yapılan halkoylamasının ilk etapta olumsuz sonuçlanması kabul sürecini geciktirmiştir.
avrupa kömür ve çelik topluluğu [değiştir]
daha çok bilgi için: pax europeana, avrupa'da ii. dünya savaşı'nın bitişi ve avrupa kömür ve çelik topluluğu

robert schuman 1950'de avrupa kömür ve çelik topluluğu önergesini sunarken
ii. dünya savaşı sonrası oluşan siyasi hava batı avrupa'da birlik ve beraberlik rüzgârları estirmeye başladı. bu da pek çok kişi tarafından, avrupa'ya büyük zararlar veren aşırı milliyetçilik düşüncelerinden bir kaçış yolu olarak görülüyordu.[6] bu düşüncelerle birlikte 1951 yılında, ilk başarıya ulaşan avrupa-içi iş birliği olan, avrupa kömür ve çelik topluluğu önerisi geldi. bu oluşumun temel amacı, başta fransa ve batı almanya olmak üzere üyeleri arasında kömür ve çelik endüstrilerinin yönetimini bir araya getirmekti. bunun yapılış nedeni, dönemin en önemli sanayi hammaddeleri olan kömür ve çelikten doğabilecek herhangi bir uyuşmazlığın önlenmesi ve buna bağlı olarak iki ülke arasındaki olası bir savaşın engellenmesidir. bu iş birliğinin kurucuları yaptıklarını "avrupa ittifakında ilk adım" olarak nitelediler.[7] topluluğun diğer kurucu üyeleri i̇talya ve benelüks ülkeleri: belçika, hollanda, lüksemburg idi.[8]
avrupa toplulukları [değiştir]
daha çok bilgi için: roma antlaşması ve avrupa ekonomik topluluğu
1957 yılında iki yeni topluluk daha oluşturuldu: gümrük birliği işlemlerini sağlayan avrupa ekonomik topluluğu ve nükleer enerji çalışmaları yürütmek için kurulan avrupa atom enerjisi topluluğu (euratom).[8] 1967 yılına gelindiğinde imzalanan brüksel antlaşması ile var olan 3 topluluk avrupa toplulukları ya da daha yaygın biçimiyle avrupa topluluğu (at) adıyla tek bir çatı altında toplandı.[9]

1957 roma antlaşması, avrupa ekonomik topluluğu'nu yaratmıştır.
1973 yılında avrupa toplulukları danimarka, i̇rlanda ve birleşik krallık'ı da içine alarak genişleme yoluna gitti.[10] bu ülkelerde katılım öncesi yapılan görüşmeler sırasında norveç ile de masaya oturuldu ancak ülkede düzenlenen halkoylaması sonucu katılım isteği reddedilince norveç topluluğun dışında kaldı.
avrupa parlamentosu'nun üyeleri arasında ilk demokratik, doğrudan seçimler 1979 yılında gerçekleştirildi.[11] bunlar, avrupalılara avrupa parlamentosu milletvekilleri'ni seçmeleri konusunda olanak sağlayan ve ayrıca uluslararası düzeyde yapılan ilk seçimlerdi.
yunanistan, i̇spanya ve portekiz topluluğa 1980'li yıllarda katıldılar.[12] 1985'te imzalanan schengen antlaşması, üye devletlerin pek çoğu arasında sınırda pasaport kontrolü olmaksızın yolculuk edebilme olanağını sağladı.[13] 1986'da avrupa bayrağı kullanılmaya başlandı ve liderler avrupa tek senedi'ni imzaladılar. bununla birlikte topluluğun karar alma mekanizmasının genişlemesi, ticari işlemlerde engel ve formalitelerin azaltılması ve daha ileri bir avrupa politik i̇ş birliği kurumu oluşturulması sağlandı.
avrupa birliği [değiştir]
daha çok bilgi için: maastricht antlaşması

demir perde'nin yıkılması, topluluğun doğuya doğru genişlemesine olanak sağladı. (berlin duvarı)
1990 yılında demir perde'nin yıkılması ile eski doğu almanya, birleşmiş yeni almanya'nın bir parçası olarak topluluğa katıldı.[14] doğu avrupa'ya doğru gerçekleştirilen genişlemeyle birlikte, topluluğa katılmaya aday ülkelere uygulanmak amacıyla kopenhag kriterleri'nin kabul edilmesi üzerine görüş birliğine varıldı.
7 şubat 1992 tarihinde maastricht antlaşması yürürlüğe sokuldu.[15] bu antlaşma ilk kez avrupa birliği terimini kullandı ve üç sütun adını verdiği uygulama alanlarını başlattı. bugünkü avrupa topluluğu terimi, geçmişte avrupa topluluklarının görev alanına giren politika ve uluslarüstü işlemleri kapsayan birinci sütuna eş düşmektedir. i̇kinci ve üçüncü sütunlarsa birliğin dış politikası ile içişleri ile ilgili, daha çok devletlerarası düzeyde iş birliği sunar. günlük konuşma dilinde avrupa birliği terimi, avrupa topluluğu için de kullanılmaktadır ve birliğin birinci sütununun bir ögesi olarak avrupa topluluğu adı, öngörüldüğü tarihte yürürlüğe girecek olan lizbon antlaşması ile birlikte kullanımdan kalkacaktır.
birliğe 1995 yılında, avusturya, i̇sveç ve finlandiya katıldı. 1997 tarihli amsterdam antlaşması, maastricht antlaşması'nın demokrasi ve dış politika başlıklarında iyileştirmeler yapmak için imzalandı. amsterdam antlaşması'nı 2001 yılında nice antlaşması izledi ve bu da birliğin doğu yönlü genişlemesine yeni vizyonlar kazandırmak adına roma ve maastricht antlaşmalarının üzerinde düzenlemeler yaptı.
2002'de on iki üye ülke avro adlı ortak bir para birimini benimsedi. o günden bu yana, avro alanı denen avro kullanan ülkeler sayıca on beşi aştı. 2004 yılında avrupa birliği, çoğunluğu eski doğu bloku ülkelerinden olan on yeni aday ülkenin de birliğe resmen katılmalarıyla tarihindeki en büyük genişlemeyi gördü.[16] üç yıl sonra, bulgaristan ve romanya da birliğe girdi.[16]
daha çok bilgi için: avrupa birliği anayasası ve lizbon antlaşması
2004 yılında roma'da, daha önceki tüm antlaşmaları tek bir belgede toplayacak avrupa birliği anayasası hazırlanmasını öngören antlaşma imzalandı. ancak bu anayasa taslağı, fransa ve hollanda'da düzenlenen halkoylamalarında alınan olumsuz sonuçlardan dolayı diğer ülkelerde uygulanmadı ve onay alma işlemi hiçbir zaman tamamlanmadı. bu nedenle bunun yerine, 2007 yılında önceki antlaşmaları yeni bir anayasayla değiştirmektense koşullarını iyileştirmeyi öngören ve reform antlaşması olarak anılan lizbon antlaşması imzalandı.[17] üye ülkelerde yapılan halkoylamaları sonucu onaylanırsa, ocak 2009'da yürürlüğe girmesi öngörülen antlaşma ilk olarak oylandığı i̇rlanda cumhuriyeti'nde reddedilince, sürecin geleceğine ilişkin beklentiler belirsizleşti. 2 ekim 2009 tarihinde yeniden gerçekleştirilen oylamada i̇rlanda halkının da olumlu görüş bildirmesiyle lizbon antlaşması tüm üye ülkelerce kabul görmüş oldu ve uygulama sürecine geçilmesinin önündeki tüm engeller kalkmış oldu. anlaşma cebelitarık ve åland özel bölgelerinde de oylandıktan sonra bu bölgeler karşı görüş bildirseler de bu bölgelerin anlaşma hükümlerinin dışında kalması koşuluyla yürürlüğe girdi.

edit: tamam lan girdi yazdık işte.