barbarossa harekatı

22 haziran 1941 günü sovyet sınırını geçen alman tümeni sayısı 130' dur. alman istihbaratı ise sovyet ordusunu 200 tümen olarak tahmin etmiştir. general halder ise harekatın başlamasından 1 hafta sonra günlüğüne daha şimdiden 320 sovyet tümenini tespit ettik diyerek dert yanmıştır.

bu harekat sovyet genel kış karşı taarruzundan sonra bitmiştir. tüm alman sovyet savaşında ise almanların bir büyük hatası da harekatın sonunda verilen ağır kayıplardan sonra tümenleri standart mevcuduna getirmek yerine bunları kağıt üstünde fazla gözükecek şekilde tertiplemesiydi. örneğin harekatın başlangıcında 21000 kişilik bir tümen sovyet karşı taarruzundan sonraki toparlanma sürecinde 2500 kişiye kadar düştüğü görülebiliyordu ve bu çoğunlukla (doğal olarak) daha iyi tümenlerin başına geliyordu. ileriki 3 yılda almanlar bunun sıkıntısını çekecekti.

ayrıca bu tümenlerin yenilenmesi sırasında değişik isimlerle içlerinden 2-3 tümen çıkarılmış aslında standart bir tümen yerine aynı cephede 3 tümen gözükmüştür. bu da daha fazla karışıklıktan başka bir şey getirmemiş organizasyonun zayıflamasına yol açmıştır. kağıt üstünde üstün görünmek pek de işe yaramamıştır. bu nedenledir ki almanların tüm sovyet savaşındaki kayıpları 500 tümen civarında gözükmektedir.

normal şartlarda 1 tümenin güvenli bir şekilde savunabileceği hat yaklaşık 5 km. olarak kabul edilir. özellikle 1942-1943 sovyet karşı taarruzunda kritik cephelerde bir alman tümeni 30-40 km. lik hatları tutmaya çalışmıştır. bu da aslında çoğu cepheden yapılan ancak inatçılıklarıyla ünlü olan rus saldırıları karşısında hemen hemen her hatta gediklere yol açmış ve ruslar o denli tehlikeli boyutlarda içlere girmişlerdir ki kleist mucizevi bir şekilde 1200 panzerini kafkaslardan kaçırarak kuşatılmasını önlemiş ve bu geri çekilmesinden dolayı mareşallikle onurlandırılmıştır.

rusların, savaşın sonlarını bi kenara bırakırsak genel olarak inatçı( geri kaçan da vurulduğundan dolayı) ve cepheden yapılan taarruzları kendilerine korkunç kayıplar ancak almanlara da çok ağır kayıplar verdirmiş, almanların bunları karşılayamaması buna karşılık rusların kum gibi asker sağlamasıyla üstünlük ellerine geçmiştir. yine normal şartlarda cepheden yapılan taarruzlarda iyi olarak kabul edilen sayı üstünlüğü 1 e 5, en kötü ihtimalle 1 e 3 olmalıdır. savaşta savunan taraf her zaman avantajlıdır ve saldıranın ilk işi bu avantajı ortadan kaldırmaktır. sovyetlerde emir komuta zinciri farklı olduğundan taarruzu yapan çoğu halde insiyatifini kullanamamış, cephe saldırılarında korkunç kayıplar vermesine rağmen saldırıya devam etmesi aksi takdirde öldürüleceği korkusu altında taarruzlara devam etmiştir. bunun ne boyutlara vardığının örneği savaşın birçok cephesinde görülebilir. savunmanın dirençli olduğu 8-10 alman tümeninin koruduğu bir hatta genellikle ruslar her sabah topçu ateşinden sonra 10 tümenlik kuvvetle saldırır, öğleden sora 20 tümenle şiddeti arttırır akşam ise 30 tümenle taarruz eder. bu böyle günlerce sürer verdikleri kayıplara karşılık almanları da tüketirlerdi.

hazırlık süreci de, kendisi de muazzam olan harekat.

adolf hitler, sovyet rusya'nın ne kadar hazırlıksız durumda olduğunu biliyordu. stalin, iktidarını sağlama almak için suçlu masum binlerce subayı (ki aralarında çok sayıda general de vardı) gulag kamplarına göndermiş veya idam etmişti. halkın da durumu aynıydı: baskı altında ezilen on binlerce insan. ukraynalılar, beyaz rusyalılar, kafkas halkları ve orta asya halkları bıkmış usanmıştı.

sovyet rusya'yı işgal fikri hitler'den geldi. hitler, amerika'nın 1 yıl içinde muazzam bir orduyu hazırlayıp savaşa gireceğini öğrenmişti istihbarat vasıtasıyla. ve stalin'le bir dostluk anlaşması imzalasa da, stalin'in de pastadan pay almak için doğudan saldıracağını biliyordu. gerekli emirleri verdi. aylarca hazırlanan almanya, son derece teknolojik ve eğitimli bir ordu hazırladı. ordu tam 3.000.000 asker, 600.000 kamyon, 3000 tank, 7000 top ve 3000 savaş uçağından oluşuyordu. sovyet ordusu sayıca üstündü, fakat teçhizat ve özellikle teknoloji bakımından berbat düzeydeydi. sovyet ordusu: 5 milyon askerden oluşuyordu (savaşın ilerleyen zamanlarında bu sayı 10 milyona yaklaşacaktır). fakat ruslar acınacak haldeydi: zırhlı araçları az sayıdaydı, uçakları tankları ve topları kalite bakımından sınıfta kalıyordu. ve en önemlisi de: yeterli cephane yoktu. sovyet ekonomisi, koca bir orduyu beslemek için yeterli bir savaş sanayi beslememişti. iki sovyet askerine bir tüfek düşüyordu genellikle, durumun ne kadar ciddi olduğunu görün artık.

alman ordusu üç koldan girdi sovyet rusya'ya. kuzey kolu leningrad'ı alacaktı. orta kol moskova ve güney kolu da kiev ile kafkasya petrol havzasını. hedefte kiev de var çünkü alman ordusu çok ilerleyince besin ulaştırmak zorlaşacak, kiev bir tarım kenti, alman ordusunu kiev besleyecek. barbarossa harekatının amacı şuydu: sovyet ordusunun geri çekilmesini önleyecek şekilde yıldırım savaşı uygulamak ve kış gelmeden stalin'in işini bitirmek. 22 haziran 1941 tarihinde alman ordusu taarruza başlar. daha 22 haziran'da, savaş başlayalı 1 gün olmadan 2000 kadar rus uçağı imha edilir amk. rus ön hatları anında çökertilir.

kuzey kolu leningrad'a ulaşır, fakat leningrad hiçbir zaman düşmez. aslında adolf hitler'in leningrad'ı fethetmek gibi bir hedefi yoktur, emrettiği üzere şehir ele geçirilmeyecek, kuşatma altında tutularak açlıktan kırılmaları beklenecektir. adolf hitler, leningrad'ın, yani sovyet rusya'nın beşiğinin yok oluşunu görmek istemektedir. dolayısıyla kuzey kolu durur, birçok askerini orta ve güney koluna transfer eder. güney kolu ortalığın ta dıbına koyar. kiev'e gelir ve 900.000 kişilik sovyet savunmasıyla karşılaşır. güney kol da durmuştur. fakat stalin'in mutlu olması için henüz çok erken... zira orta kol, yani moskova'yı hedefleyen alman ordusu rusların anasını gibe gibe ilerlemektedir. temmuz ayında moskova'nın hemen yanındaki smolensk kenti düşer. bu bir faciadır, moskova'nın kuşatılması an meselesi. alman hava bombardımanı, 88 mm'lik müthiş alman topları sovyet ordusunu yıldırır.

stalin'in zütü tutuşur. moskova düşerse sovyet rusya yıkılacak değil elbet, başkent başka bir yere taşınılır ve mücadele devam eder. fakat sovyet ordusunda büyük bir dağılmaya sebep olacaktır, orta asya halkları ayaklanacaktır, bu çok açık. stalin, varını yoğunu moskova'ya yığar. fakaaat, adolf hitler'den beklenmeyen ve zekice bir hareket gelir: orta kol ani bir şekilde yönünü kiev'e çevirir. stalin yaraklara gelmiştir. kiev'deki 900.000 kişilik ordunun etrafı almanlar tarafından çevrilir ve kiev düşer. alman güney kolu serbest kalmıştır artık. en daşşaklı alman generali heinz guderian bu harekete karşı çıkmaktaydı, "moskova'daki sovyet ordusu hazırlığını tamamlamadan orta kol ile dalıp zütleri skelim abi, hazırlıklarını tamamlarlarsa daha alamayız moskova'yı" der. hitler de "sktir lan liseli" der. ama guderian haklı çıkacaktır...

barbarossa harekatı'nın başarılı olması, yani sovyet rusya'nın çökertilmesi tek bir harekete kalmıştır: moskova'nın fethi. az önce moskova düşse de savaş devam ederdi dedim amma, kiev'de 900.000 asker esir edilirken bütün sovyet ordusu moskova'ya yığılmış ve hazırlıklarını tamamlamıştır. yani moskova düşse, sovyet ordusu imha olacak. onun için stalin'in hiç şansı olmaz. bu arada almanya, japonya'nın kazığını yer. müttefik japonya, sovyet rusya'ya pasifik'ten saldırmayı reddeder, "bizim ruslarla problemimiz yok, abd bizim düşmanımız" der. oysa dıbına koduğumun japonları sadece bir iki aylığına savaşsaydı, moskova kesinlikle düşecekti. nitekim japonların "sorunumuz yok" dediği sovyet rusya, 1945'te japonya'ya aktif biçimde saldırmıştır...

stalin işin içine sıçtığını anlamıştır, komuta manyak general georgy zhukov'da artık. zhukov, japonya'nın mallığından faydalanarak orta asya'daki kayaklı savaş birliklerini de getirdi moskova'ya. alman ordusunun orta ve güney kolu birleşmiş, moskova üzerine yürümektedir. fakat soğuk da bastırmıştır artık.. moskova kuşatılır, alman askerleri kremlin'i dürbünleriyle görecek kadar yaklaşır. fakat olmaz, soğuğa alışık rus askerlerinin müthiş savunması ile alman ordusu püskürtülür. hitler avucunu yalar, guderian'ı görevden alır. işe bak amk, hitler'in mallığı yüzünden olan guderian'a olur.