iki kelam edeyim hakkında.

Önce paranın evriminden bahsedeyim. Para herşey ile takas edebileceğiniz bir varlıktır. Para doğada az bulunmalıdır. Eğer para sınırsız miktarda olsaydı mesela deniz kabuğunu oara olarak kullansaydik kimse çalışmaz gider denizden toplardik. Ama böyle bir parasal sistem cokerdi. Bunun icin ilk paralar altin gümüş veya az bulunur bir maddedendi.

Altından devam edelim. Altin dogada az bulunuyordu. O yüzden altin para olarak kullanmaya açıktı. Ama onun bir sorunu vardı. Yaninizda taşıması zordu. Ve gidip 0.001 gram altınla domates alamazdiniz. Bunun için banknot denilen şeyi bulduk. Siz altininizi bankaya yatiriyorsunuz. Banka da size yatırdığınız altina eş değer banknot veriyor. Banknot kağıttan oldugu icin harcaması kolaydı. Ama bu sisteminde kötü bir sonucu oldu. Bankalar elindeki altindan daha fazla değerde banknot basıyordu.

Mesela abd'de vietnam savaşı sırasında savaşı finanse etmek için fed rezervinden çok daha fazla banknot basmış. Tabii bu fazla banknotlarin vir karşılığı olmadığı için once doları devalüe etmiş bir sure sonra da parayı altından ayırmıştır. Yani para değerini sadece merkez bankasının "valla karşılıksız para basmayacagim" sözünden alır. Tabii bir çok zaman bu böyle olmamış, merkez bankaları para basip enflasyona sebep olmuştur.

Diyebilirim ki bitcoin paranın devletin kontrolünde oyuncak olmasina tepki olarak doğdu.

Paranın piyasadaki ürünlere uyması:
Kendimize bir ekonomi uyduralim. Bu ekonomide 10 tane araba var. Ve toplamda piyasada 10 lira var. Sadece bunlar var. 10 arabaya karsilik 10 lira. Araba başına 1 lira eder. Diyelim ki devlet babanim kafasina para basmak esti. 10 lira daha bastı. Piyasada 10 araba ve 20 lira para oldu. Bu durumda 1 araba 2 lira oldu. Buna enflasyon denir. Bu kazanılmış zenginliğin gönülsüz yeniden dagitimidir. Sizin zorla kazandığınız parayi devlet kolaylikla pul edip paranızın değer kaybetmesine sebep oluyor. Tabii sizin cebinizden çıkan deger baskasinin cebine gidiyor. Yanihırsızlık

bitcoin devlet parasından farklı olarak aşırı derecede sınırlıdır. toplamda 21 milyon bitcoin. daha fazla olması diye bir durum soz konusu degildir. şöyle ki 21 milyon bitcoin icin piyasada belirli bir miktar urun vardır. insanlığın surekli gelismesini yani surekli daha fazla urun uretmesini goz önüne aldığımızda bitcoin surekli degerlenecektir. enflasyon sadece piyasadaki ürünlerin azalmasından dolayi olabilir. devlet tarafindan siyasete alet edilmesi soz konusu degildir. bu açıdan belki bitcoin degil ama baska bir kripto para gelecegin parası olacaktır.

bir anarko kapitalist olarak sevdiğim desteklediğim bir paradir bu.

öncelikle belirteyim, bu işin felsefesi, şuanki durumu ve geleceğiyle ilgili uzun bir yazı olacak. ilk 2-3 paragraf ilgilendirmediyse lütfen devam etmeyin *

hala sözlükte ve çevremdeki bir çok insanın bitcoinin temel mantığını bilmediğini gözlemliyorum. bundan dolayı bir çok insan bilinçsizce yatırım yapıyor. hatta nasıl alacağı hakkında en ufak bir fikri yok.
biraz da teknik bilgilerime dayanarak bu bitcoin teknolojisini ve geleceğini irdeleyeceğim.

herşey blockchain fikrinin ortaya atılmasıyla başladı. elemanın teki 8-9 sene önce bir makale yayınladı kim olduğu neci olduğunu bilen yok. makaleyi 4-5 kez okudum, çok temel ve güzel anlatmış olayı. sonradan makalede bahsettiği algoritmaları kullanarak ilk bitcoin sürümünü çıkarıyor yada başkası çıkarıyor, ayrıntısını bilmiyorum. ilgilenmiyorumda.

blockchain teknolojisine göre verilerimizin tek merkezde tutulmasına gerek yoktu. şifrelenmiş verilerimiz aslında herkesin bilgisayarında tutulabilirdi ve böylece güven problemi ortadan kalkacaktı. çünkü gerek bankada olsun, gerek üniversitede yada devlet dairesinde yada noter işlemlerinde hep 3. parti birşeye güveniriz. verilerimiz burada saklanır. ve başkası tarafından değiştirilemiceğinin garantisi yoktur. hesaplarınız hacklenebilir vs vs.. onlarca örnek var.

böylece bir üniversite hocası sınav sonuçlarını blockchain ile paylaşıp sonsuza kadar o verileri sabitlemiş ve değiştirilemez kılabilir. bir öğrenci sisteme girip not değiştiremezdi.

yada yeni doğan bir çocuğun kimlik bilgileri blockchain'e kaydedilip sonsuza kadar güvenli bir şekilde kaydedilebilir.

kısacası blockchain yöntemine göre veriler tek merkezde depolanmıyor. ( şuanki bankalar tek merkezde yada birkaç merkezde depolar), buna göre veriler şifrelenmiş halde bir ağda tutuluyor, bu ağı milyonlarca birbirinden bağımsız bilgisayarlardan oluştuğunu varsayın ve yeni gelen bir bilgi %51 tarafından onaylanmak zorunda. verilerin sifrelenmesi vs baska ayrintilar var, makaleyi okumanizi oneririm.

işin teknik kısmına girmek istemiyorum, kısaca şöyle açıklayayım:
bir oda da 10 kişiyiz, herkes kendisine gelen bilgileri diğerlerine söylesin, diğer kişiler kendilerine gelen bilgileri yine başkalarına sorarak doğruluğunu kontrol etsin.. bu mantık etrafında ( daha ayrıntısı var) güvenli bir şekilde herkes tüm bilgileri alır.. bunu gece bir düşünün, gerçektende %51 doğru söylüyorsa, sıkıntı çıkmıyor.. blockchain'de tabi başka detaylar var. internetten arastirabilirsiniz. tek bir durumda sıkıntı olabilir içimizdekilerin yarısından fazlası yalancıysa. yani kendisine gelen datayı manipüle edecek.

ancak veriler herkese şifreli gider, o şifreli veriyide ancak elinde şifrenin private keyi olan çözebilir. buna asimetrik şifreleme deniyor. kısaca kapıyı kilitleyen ve açan anahtar farklı anahtarlar arkadaşlar. biriyle kitliyorsunuz herkese yolluyorsunuz, diğeriyle sadece sahibi olan açıyor. çok efsanevi değil mi *

şu an bitcoin madencilerinin çalıştığı bilgisayar sayısını bilemiyorum muhtemelen milyonlarcadır, yarısından fazlasını ele geçirecek yada sisteme bir anda o kadar bilgisayar ekleyip sistemi manipüle edecek bir ihtimalin çok çok düşük olduğunu düşünüyorum. ama imkansız değil. güçlü bir devlet istese yapar. bu arada madenci dedigimiz zevat, bu sifrelemeyi yapan zevat. yani sifrelenmis veriyi, tekrar tekrar sifreliyorlar.

kısacası arkadaşlar bitcoinde yaptığınız bir işlem, zaman içerisinde o bilgisayarların hepsine dağıtılıyor ve sonlu zamanda hepsine gidiyor ve bu bilgi artık ölümsüz oluyor.

şimdi bitcoin'den biraz uzaklaşıp blockchainin kullanım alanlarına değinelim

tüm notercilik işlemler, tüm bankacılık işlemleri, arada 3. partiye güven duyulması gereken tüm işlemler.. yani artık bir şahide vs gerek yok, birinize güvenmeniz gerek yok.

ben a kişisiyim, b'ye 100 tl yolluyorum, ahanda bu benim gizli şifrem dijital imzalıyorum ve yolluyorum sisteme. ve o işlem artık hep sistemde oluyor, kimse manipüle edemez.

ev mi kiralıcan, at hocam kontraktı blockchain'e böylece evi kiraladığın sabit olsun. gerektiği zaman sistemden al ve kullan. yada kontraktı başkasına başka şifreyle yolla vs vs.. şuan amerikada bu tarz işler için yüzlerce startup var da o da başka bir entry konusu. en son baktigimda amerikada 1100 den fazla startup vardi bu konuyla ilgili.

yada oylama'da, %100 güvenli oluyor arkadaşlar oylamalar eğer blockchainle yapılırsa, gerçi bilmiyorum %51 lik bilgisayar kimin elindeyse o *

kullanım alanları çok çok farklı olabilir, blockchain bir çok sistemi altüst edecektir, bakın bitcoin değil, blockchain yöntemi.

biraz daha bitcoin etrafına geliyorum.

bitcoin, blockchain yönteminin güzel bir proof of concepti oldu. yani 7-8 senedir bu blockchain aslında test edilior dünyada ve güvenli olduğuna hemen hemen ikna olunmuş gibi.. tabi ilk başlarda bir çok sıkıntı çıkmıştır ama sistem geliştirildi hep.. birde sanırım bir borsa hacklenmiş ama o bitcoinin problemi değil.

bitcoin'in ve diğer coinlerin tüm kodları açık kaynaktır. yani siz o kodları aynen kullanarak sadece isimleri vs değiştirerek o kendi coininiz oluşturabilirsiniz. atiyorum sozlukcoin yapabilirsiniz. tek madenci olup, tüm sozlukcoinleride cebe indirebilirsiniz.

bitcoinin değerli olmasının sebebi pazarı geniş ve ne kadar bilgisayar o kadar güvenli demek. kullanıcı kitlesi çok fazla şu an. değerinin sürekli yükseliyor olması onun değerli olduğu anldıbına gelmez. bu kullanıcılar yarın öbür gün herhangi bir x coin'e geçerse bu sefer o değerlenecektir. benim şahsi görüşüm bitcoin ileride patlayabilir ama blockchain patlamaz. devletler kendi aralarında anlaşıp government-coin çıkarabilir örneğin ve diyebilirlerki bu coinleri kullanabilirsiniz ama takibini yapıcaz, coini alırken sadece devletten alacaksınız. ama dünyanın öteki ucuna beleşe anında yollayabilirsiniz.

bu tarz birşeye dönüşeceğini düşünüyorum. bu şahsi kanaatimdir. çünkü bitcoin hala normal kullanıcıya inmedi hergün nasıl alıcaz diyen insanlar dolanıyor. inmeside en az 4-5 sene. migrosta 30 tl play store kartları görüyorsunuz yada, 30 tl bitcoin kartı görünce inmiş demektir. normal kullanıcıya inince devletler olaya el atacaktır. bir kaç büyük devletin regülasyon yapmasıyla patlayabilir bitcoin.. bu yatırım tavsiyesi değildir.

bir günde, bir haftada , bir ayda bu kadar dalgalanan bir sistemdede iyi keriz silkeliyorlardır söylemiş olayım.

gelecekteki bir diğer problemde quantum bilgisayarlar bitcoinin şifrelenmiş verilerini çözebilirler mi? şuan bitcoinde şifrelenmiş bir data 256 bitlik bir şifreyle şifreleniyor. bu demek oluyor ki 2 üzeri 256 farklı ihtimal var. tüm ihtimalleri şu anda evrende bulunan tüm bilgisayarlar denese milyonlarca yıl alır. ama quantum bilgisayarlar sanırım en son 32 qubitlik olanlar üretilmişti, bu denemeyi çok hızlı ve paralel bir şekilde yapabiliyor. eğer 1000 qubitin üstü yapılan bir quantum bilgisayar yapılırsa. yapan kişi, şuanki tüm serverlara, tüm bitcoin hesaplarına, tüm bilmem ne hesaplarına ulaşabilir. bundan dolayı bitcoin için başka bir şifrelemeye geçilmeli diye okumuştum. tabi geçmek nasıl olur bilemicem.

gelecek çok farklı olacak, blockchain birbirimize güvenmediğimiz bir dünyada herkese %0.000001 güvenip, mutlak güvene ulaştığınız bir manyak projedir kısaca, bitcoin değil ama *