bu başlıkta tarihin karanlık sayfalarına

selam binler siz gelip bir şeyler öğrenebilin diye ben oturdum bu blogu açtım ve ermeni meselesi hakkında bir şeyler yazdım. her türk gencinin bilmesi gereken önemli bir mevzu olmasına rağmen hala liseli zihniyetinde devam eden fakülte/yüksekokul tahsillilere gelsin bu yazım. tabi ki ben de murat bardakçı değilim ama kendi okuduklarımdan araştırıp öğrendiklerimden bir şeyler kapmanız için mücadele veriyorum. aranızda erasmusla yurt dışına gidecek binler çıkacaktır. elin ecnebisi sana gelip wazzup bastard demiyecek armenian genocide diye başının etini yiyecektir. ama sen amlı, meme diye gezineceğinden elin gavuruna karşı koyun gibi melemekten başka bi gib yiyemezsin.
şimdi bu derin mevzuya girerken olabilecek en basit şekilde ermenilerin bu konu hakkında nasıl bir düşünce içinde bulunduklarını bilmemiz gerekmektedir. ermeniler der ki; osmanlı imparatorluğu'nun sebepsiz işlediği suçların masum kurbanı olduk. bizim ise bu ermenilerin tehcir edilmesi konusunda ki açıklamız ise; ermenilerin kitleler halinde tehcir edilmesinin, rusya ve ingiltere'nin desteğiyle hazırlanan büyük çaplı bir ermeni ayaklanmasına engel olmaktır. bir diğer mevzuda siz okuyucu kitlesinin en büyük problemi olan dahi anlamındaki de'nin ayrı yazılması konusunda gösterdiğiniz ilgiden dolayı ben fark yapıp dil bilgisi, tanım ve terminoloji problemlerine sıkışıp kalmamaya özen gösterdim.

19.yüzyıl osmanlı imparatorluğu'nda ermeniler
ermenilerin tarihi çok çok eskilere dayanır. buna fi tarihi diyemesekte en azından 2000 yıllık olduklarını söyleyebilriz. ms.300-301 yıllarında hristiyanlığı (gregoryen mezhebi) resmi din olarak kabul eden ilk millettir. böyle bir millet olmalarına rağmen biz kendi kendimizi yönetebilecek kapasitede değiliz diyerek 1375 yılında yıkılan kilikya ermeni krallığı'ndan sonra her hangi bir ermeni devleti kurulmamıştır. 15. yüzyıl sonları 16. yüzyıl başlarında bu arkadaşlar osmanlı imparatorluğu'nun kanatları altına girmişler ve 2.mehmet'in millet sisteminden faydalanıp kültürel ve sosyal özerkliğe sahip olmuşlardır. siyasi zihni yönden fukara sayılan ermeniler osmanlı imparatorluğunun himayesinde 19. yüzyıla kadar sorgusuz sualsiz yaşamışdır. işte ermeninlerin tek derdi o zamanlar para olduğundan dolayı tüccarlık, bankerlik ve zanaatkarlık gibi işlerde ustalaşıp ekonomik yönden milletimizin ağzına sıçtıkları gerçeğini kabul etmek zorundayız. işte zamanla paranın dıbına koyan ermeniler osmanlı imparatorluğu altında özerk bir ermenistan devleti yaratmak istemişler fakat asıl vatanlarındaki ermeniler oldukları bölgede azınlık olmasından dolayı bu amaçlarına ulaşmaktan ne kadar uzak olduklarını kafalarını para saymaktan kaldırdıklarında fark etmişlerdir.
osmanlı imparatorluğu'nun güçlü olduğu dönemlerde ermenilerin bu düzeni oldukça tıkırında işliyordu fakat imparatorluğun parçalanma devrelerinde ödemeleri gereken vergiler arttırılmıştı. o dönemlerde ermeniler zütlerini korumaları için kürt aşiretlerini kiralıyordu. ödemelerini göçebe olarak yaşayan kürtlerin kışlarını geçirmesi için barınak olarak yaparken elde ettikleri hasadın yarısıyla yapıyorlardı. osmanlı imparatorluğu'nun ağırlaştırdığı vergiler yüzünden kendilerine şahsi koruma kiralamakta zorlanan ermeniler ile kürtlerin arası 19. yüzyılın ikinci yarısında osmanlı imparatorluğu'nun parçalanmaya başlamasıyla başlamıştır.
1876 yılında bulgarlar osmanlı imparatorluğuna karşı ayaklanmış ve zütlerinin kaşındığını yaptıkları ayaklanmayla göstermişlerdir. bulgar isyanının bastırmada kullanılan yöntemleri öğrenen batılı o zaman osmanlı tokadının ne olduğunu öğrenmiş olup barbar türk terimini ortaya atmışlardır. yıl 2011'de ise londra'da yaşanan olaylarda döner bıçaklarıyla tanışıp "bir türk bulup onunla evlenip geleceğimi korumaya alacağım" biçimindeki twitter mesajlarıyla barbar türkleri yere göğe sığdıramamışlardır. bulgar isyanından rahatsız olan tek taraf avrupa değil doğumuzda bulunan ruslarda vardır. bugün antalya sahillerinde gibe gibe intikdıbını aldığımız rus kamuoyu güneydeki slavlara yardım etmeliyiz diyerekten 1877 yılınnın nisan ayında osmanlı imparatorluğu'na savaş ilan etmiş olup doğu anadolu bölgesini işgal etmişlerdir. tahmin edin doğu anadoluyu işgal eden rus ordusunun başındaki adam kimdi? mikhail loris-melikov (asıl soyadı melikyan) bir rus ermenisiydi. bu kadar mı tesadüf olur dedirttiren bir diğer olay ise doğu anadoluyu işgal eden birliklerin çoğunluğunun rus ermenisi olması olayıyıdı. işte böyle sağlam kanıt gösteremediğim bir mevzu ise o dönem ki savaş esnasında rus ermenilerine yol gösterici kolculuk görevini üstlenen kişilerin osmanlı imparatorluğu ermenilerinin olmasıydı. rusya'nın kendilerini türk boyunduruğundan kurtaracağınan inan bu ermenilerin 16.yüzyıldan 19. yüzyılan kadar anıldıkları millet-i sadıka ismi bir anda veled-i zinaya dönüştü. ermenilerin bu binliğine dayanamayan kürtler ve çerkezler, ruslar doğu anadolu bölgesini boşalttığı dönemde sınır bölgelerinde bulunana ermeni köylerini yağmaladılar ve binlerce ermeninin rus kafkasyasına sığınmalarına neden olmuşlardır.
1877-1878 yıllarındaki bu osmanlı imparatorluğu - rusya savaşında (93 harbi) rus binler galip ayrılmış olup 2 mart 1878'de ayastefanos antlaşması imzalanmıştır. işte ruslar bu antlaşmaya işbirlikçileri ermenileri korumak için bir madde eklemişlerdir. bu maddeye göre ermenilerin, oturdukları vilayetlerin mahalli şartları dolayısı ile muhtaç oldukları ıslahat ve düzenlemeleri gecikmeden yapmayı ve kürtler ile çerkezlere karşı emniyet ve huzurlarını korumayı şart koşuyorlardı.[lousie nalbandian - the armenian revolutionary movement: the development of armenian political parties through the nineteenth century]
1878 yılındaki berlin antlaşmasında burlgarlar, sırplar, karadağlılar özgürlüklerine kavuşurken ermenilerin bundan faydalanaması durumu ise içten içe bunlara koyduklarından dolayı başpiskopos mıgırdıç kırımyan silah kullanımı -demir kepçe- hakkındaki vaazıyla sonraki silahlı mücadele çağrısını ermenilere ulaştırmıştır.[lousie nalbandian - the armenian revolutionary movement: the development of armenian political parties through the nineteenth century]
artık ruslara verilen toprakların üzerine bir bardak soğuk su içmek istemeyen padişan bir taşla iki kuş vurmak için gönüllü kürtlerden oluşan hamidiye birliklerini kurmuştur. bunun amacı başıboştaki kürtleri bir araya toplayıp düzenli bir ordu haline getirmek ve aynı zamanda doğu sınırını koruyacak birlikler oluşturmaktı. 1895 yılına gelindiğinde hamidiye birlikleri 57 alay ve tahmini olarak 50000 silahlı askerden oluşuyordu. bu 50000 haramiler doğudaki yerleşik müslümanlarda dahil olmak üzere bir çok kişiye zarar vermişlerdir. fakat kanserin en büyük kısmını tabi ki ermeniler yemiştir.

ermeni devrimci partileri
cenevre'de birbirlerinden gazlanıp 1878 yılında hınçakyan devrimci partisi kuran ermeniler, marsist düşünceleriyle tanınıyorlardı. amaçları türkiye, iran ve rusya'daki ermenileri birleştirip sosyalist ermeni devletini kurmaktı. rus narodnaya volya devrimci teröristlerden etkilenen hınçakların parti progrdıbının 6. maddesinde; yabancı bir güç osmanlı imparatorluğu'na dışarıdan saldırdığında, genel ihtilala yapma zamanı gelmiş olacak ve parti, iç ayaklanma başlatacaktır. [sarkis atamian - the armenian community: the historical development of a social and ideological conflict]
1892 yılında tiflis'deki ilk kongrelerinde ermeni devrimci federasyonu'nun gayesi, başkaldırarak türkiye ermenistanının siyasi ve iktisadi özgürlüğünü sağlamak kararına varan sosyalist düşünceye sahip taşnak partisi ise hınçakyanlara göre daha akıllıca davranıp sosyalizm düşüncesinin asıl amaçlarını baltalayacağını düşündüklerinden dolayı parti progrdıbına katmamışlardır. taşnakların hikayesi ise günümüz sosyalistlerinden pek farklı değildir. herkes eşit olacak sağlık hizmeti alacak eğitim şart gibisinden vaatlerde bulunmuş olup bu vaatlerine ulaşmanını tek yolunun ihtilal olduğunu anlatmışlardır. devrimci çetelerin hlakı silahlandırmasını ve osmanlı imparatorluğu yönetimine karşı ayaklanması için teşvik edilmesi gerektiğini anlatıyor. hükümet binalarının yağmalanmasını ve harap edilmesini istiyordu. yeri geldiğinde hükümet yetkililerinin, muhbirleri ve hainleri yıldırmak için terör estirme kararı almışlardı. kısacası reyiz lousie nalbandian'ın dediği gibi taşnak ve hınçakyanların amaç ve faaliyetlerinin birbirinden pek bir farkı yoktur temelde ikiside aynıdır.

ermenilere göre türkler
ermeni ihtilal propagandasının çizmiş olduğu türk portresi hakkında yukarıdaki paragraflarda bir iki satır bir şey yazmıştım. bizi dünya'ya öyle bir tanıttılar ki dünya bizi ahlaksız, gaddar, acımasız insanlar olarak gördü. türklerin zulmünden bahseden yüzlerce kitap makale hazırladırlar ve başta ingiltere olmak üzere bir çok avrupa ülkesine ve amerika2ya gönderdiler. lousie nalbandian reyiz bu konudada yardımımıza koşmuş ve bu zalimlik olayının abartıldığından bahsetmiştir. aynı şekilde charles eliot'ın belirttiği gibi kuşkusuz türk hapisanelerinde şiddet ve ihmalin yol açabileceği dehşetlerin çoğu mevcuttu. hatta falaka gibi sert cezaların serbestçe uygulandığı şüphe zütürmez. bunula birlikte şeytanca ve tarifsiz işkence yöntemleri çoğunlukla hastalıklı ve şehvet düşkünü beyinlerin uydurmasıdır. kimi ermenilerin maruz kaldıkları halde ölmediklerini söyledikleri işkencelerden hiçbir insanın canlı kurtulamayacağı tıbben ispatlanmıştır. [sir charles eliot - turkey in europe]
1894 yılında ermeni çeteleri müslüman köyleredeki halka zulmettiği sebebiyle bölgeye osmanlı imparatorluğu asker göndermek zorunda kalmışlardır. ermeni devrimcilerden hınçakyanlar, osmanlı imparatorluğu yönetiminin aşırı güç kullanması için kışkırtmak bu şekilde hıristiyan camiyasının dikkatini çekip avrupa ülkelerinin müdahale etmelerini amaçlıyorlardı. fakat avrupa'nın bu konu üzerinde fazla durmaması sonucunda elde edilen tek sonuç binlerce ermeninin hayatını kaybetmiş olmasıdır. [william leonard langer - the diplomacy of imperialism: 1890-1902]
ermenilerin kürt aşiret üyelerine karşı düzenledikleri bu delilik gibi görülen saldırıların tek açıklaması, misilleme katliamlarının fitillleme arzusu olabilir. güçlü kürt aşiretlerinden kimselere suikast düzenlerken, avrupa'nın kalbine dokunacak misillemeler bekliyorlardı. sason ayaklanması öncesinde bekiran ve zeydan aşiretlerine saldırılar düzenlemiş ve bunlar sonucunda ermeni devrimcilerle kürt aşiretleri arasında silahlı çatışmalar yaşanmıştı. [justin ve carolyn mccarthy - turks and armenians: a manual on the armenian question]

ermenilerin gerilla savaşı
1896 istanbul'daki osmanlı bankası baskınını 1 yıl geçmişti ki 1897 temmuzunda 250 taşnak marzik kürt aşiretinin van şehri yakınlarındaki hanasor havzasındaki kampa baskın düzenlediler. hazırlıksız yakalanan kürtler için ermeni yazarları aşiretin büyük bir kısmı öldürüldü, erkelerin çoğu oracıkta katledildi, aşiretin tamamı ortadan kaldırıldı ifadelerini kullanmışlardır. [antranig chalabian - revolutionary figures] aynı konuya william leonard lagner'da kendi kitabında değinmiş; ermeniler, erkek kadın çocukları katlettiler veya vahşice yöntemlerlel kötürüm bıraktılar demiştir.[william leonard langer - the diplomacy of imperialism: 1890-1902]
aslında 1894-1896 (hamidiye) olaylarından ve 1909 (adana) olaylarından bahsetmek istemiyordum çünkü hepiniz sağdan soldan bu olayrı duymuş okumuşsunuzdur. ama bu adanaolaylarının diğer olaylardan çok farklı bir yanı vardır. buna değinmeden geçmek istemiyorum. tekrar iktidara gelen ittihat ve terakki cemiyeti çalışmalara başladı. kurbanlara yardım paraları ayrıldı. katliam suçlularının yargılanması için askeri mahkemeler kuruldu. 50 osmanlı imparatorluğu vatandaşı ayaklanma çıkarmak ve cinayet suçundan idama mahkum edildi. infaz edilen 20 suçlu; hristiyanları katlettikleri için asılan ilk müslümanlar olarak tarihe geçtiler.
yıl 1914 oldu ve 28 haziran'da binin birisi suikaste kurban gitti diye birinci dünya savaşı'nın ilk kıvılcımları ortaya fışkırdı. gerisini zaten biliyorsunuz; almanlar anasını gibtirdi diye bizde anamızı gibtirdik. işte birinci dünya savaşı ve içinde bulunulan durumdan dolayı ittihak ve terakki cemiyeti ermeniler konusunda radikal bir karar vererek ermeni azınlığındaki bu yinelenen ihanetin tek çözüm yolunun toplu olarak yer değiştirmek olduğu konusunda fikir birliğine vardılar.

ermeni soykırım iddiaları; soykırımsal tasarı
çoğulcu osmanlı toplumunun homojen bir türk toplumuna dönüştürülmesi için belirlenen yöntem, soykırım idi cümlesiyle ermeni soykırım olayını destekleyen ilk binimiz richard hovannisian'dır. [richard hovannisian - remembrance and denial: the case of the armenian genocide] fakat bunların arasında en populer olanı vahakn n. dadrian'dır bu bin ermeni soykırımı hakkında acayip çalışmıştır. 1910 yılındaki ittihak ve terakki cemiyeti'nin selanik kongresinin temel amacının osmanlı imparatorluğunun zor kullanarak homojenleştirmek iddiasında bulunmuştur. [vahakn n. dadrian - warrant for genocide: key elements of turko-armenian conflict] aynı zamanda ittihak ve terakkicilerin gizli toplantılar yaparak gizli kararlara vardığını sürekli olarak kitaplarında dile getirmiş ve 1915'den itibaren osmanlı imparatorluğu'nun tek amacının birinci dünya savaşı'nda mücadele vermek değil de ermenileri katletmek olduğunu okuyucunun gözüne sokmuştur. bahsi geçen gizli toplantıların kaynağı olarak trabzonlu piskopos jean naslian'ın hatıralarını göstermektedir. fakat ermeni yanlısı james tashjian ve yves ternon gibi yazarlar dahi piskopos'un anılarının sayısız hatalarla dolu olduğunu kabul etmişlerdir. [yves tanon - the armenians].
aynı şekilde andrew mango ittihak ve terakki cemiyetinin selanikte düzenlenen gizli toplantılarda ermeninlerin temizlenmesi düşüncesini destekleyen tek bir delil olmadığının belirtmiştir

on emir
ittihat ve terakki cemiyeti'nin ermenileri katletme planının taslağı olarak gösterilen bu belge 1919 yılında bir ingiliz diplomat tarafından elde edilmiş olup londra'ya gönderilmiştir. belgenin osmanlı imparatorluğu emniyet teşkilatında çalışan birisinden ilerdeki bir duruma karşı koruma talep etmek amacıyla verildiği söylenilmektedir ama bu evrağın üzerinde orjinalliğine dair herhangi bir imza bulşunmamaktadır.
1- ittihak ve terakki cemiyeti'nin 3.ve4. maddelerine dayanarak tüm ermeni derneklerinin kapatılması, bunlar arasından herhangi bir zamanda hükümete karşı çalışmış olan üyelerin tutuklanması ve ardından bağdat yada musul gibi vilayetlere gönderilip yolda veyahut orada imha edilmeleri.
2- silahlara el koymak.
3- ermenilerin halihazırda müslümanların nefretini kazandığı van, erzurum, adana gibi yerlerde uygun ve özel araçlarla müslüman kamuoyunu kışkırtmak, rusların bakü'de yaptığı gibi düzenlenmiş katliamları tahrik etmek.
4- erzurum, van, elazığ ve bitlis gibi eyaletlerde icra tamamen halka bırakmak ve askeri kuvvetleri kullanarak görünürde katliamı durdurmak, bilakis aynı esnada adana, sivas, bursa, izmit ve izmir gibi yerlerde müslümanlara askeri kuvvetlerle yardım etmek.
5- 50 yaş altı tüm erkekleri, papazları ve öğretmenleri mha etmek, kız ve çocukları müslümanlaştırmak üzerebırakmak.
6- kaçmayı başaran tüm aileleri sürmek ve doğdukları yerle her türlü bağlantıdan yoksun bırakmak için tedbir almak.
7- ermeni memurlarıun casus olma ihtimalleri nedeniyle bunları tüm devlet dairelerinden veya görevlerinden katiyen kovmak ve ihraç etmek.
8- ordudaki tüm ermenilerin uygun şekilde kökünü kazımak.
9- tüm eylemler her yerde aynı anda başlamalı ve dolayısıyla savunma önlemleri almaya zaman bırakılmamalıdır.
10- haberdar olanların sayısının iki veya üç kişiyi aşmaması gereken bu savunma talimatlarının çok gizli tabiatına özen gösterilmeli.
1920'de ingilizler tarafından tutuklanarak malta'ya zütürülen osmanlı imparatorluğu idareclerinin aleyhinde kanıt toplayan kraliyet hukuk danışmanları bu evrakı kanıt olarak mahkemeye sunmamışlardır.
bir ingiliz subayı (binbaşı cameron) 1920 şubatındaki raporunda belirttiği gibi başkentte faaliyet gösteren bir çok istihbarak teşkilatı mevcuttu. bu istihbarat teşkilatı ajanlarının hepsinin tek istediği gerçek metinler ve orjinal kaynaklardı. talebin bu kadar çok olmasından dolayı bilgi pazarının olduğu ve bu pazarda para kazanmak ve prim yapmak/yaptırmak için bir çok sahte evrakın bulunduğundan bahsediyordu.
ermenilerin tezlerini savunan yazarların hiç biri o dönemki osmanlı mparatorluğu'nun tüm sosyal tabakalarını etkileyen ve büyük kıtlıklara yol açan yiyecek sıkıntısından bahsetmemesi ne kadar tuhaf di mi? 1914 yılında savaşa osmanlının dahil olması yüzünden bir çok çiftçi silah altına alınmış ve çiftçinin öküzüne atına devlet tarafından el konulmuştu. dolayısıyla ekinlerin büyük bölümü hiç bir zaman hasat edilemedi. büyük kıtlığın en büyük sebebi olarak bunun gösterebiliriz. henry morgenthau'nun kitabında insanların sahiden açlıktan kırılmaya başladıkları yazıyor.[henry morgenthau - ambassador morgenthau's story]

1917-1918 yılları osmanlı imparatorlu için kıtlık konusunda en kötü yıllardı. gerçek bir açlık yaşanıyor, kimse fakirlerin ölüp ölmemesini umursamıyordu.[memoirs of count bernstorff] liman von sanders'in alman büyükelçisine sunduğu raporda nisan ayında ırak'taki altıncı ordu'da açlık ve buna bağlı sebeplerle ölen törk askerlerinin sayısının 17000'e ulaşmıştı yazmaktadır. [otto viktor liman von sanders - five years in turkey]
askerler, şansları varsa, bir avuç arpa alıyorlardı. ölü hayvan kemiklerini kemirmeye ve at gübresinden -eski iyi günlerden kalan- minik tohumlar çıkarmaya başladılar. zamanla açlık hummasına yakalandılar ve eriyip gittiler... ocak ayında tek bir asker dahi hayatta kalmadı.[united states official documents on the armenian genocide]
işte osmanlı ordusundaki askerler bu şekilde açlıktan kırıldıkları bir dönemde, düşmanlarıyla işbirliği içine girdikleri için tehcir edilen ermenilere verilen temel erzağın az olması hatta olmaması gerekirdi. ama bu binler hinçakyan ve taşnak gibi devrimci partilerin önceden yapmış oldukları çalışmaların etkisi ve tehcir edilme kararının verilmesinden dolayı dış mihrak yardım kuruluşları tarafından finanse edilip karınları doyurulmuştur.

ermenilerin bir başka dayanakları ise naim bey'in hatıraları isimli aram andonyan belgeleri olarak bilinen kitaptır. andonyan'ın ermeniceye tercume ettiği bu hatıralar, bir süre sonra populerleşip fransızca ve ingilizce olarak da yayınlandı. kitabın en eksizsiz versiyonu 1921 yılında boston'da medz vodjiru adıyla ermenice olarak yayınlanmıştır. 1920 yılında yayınlanan fransızca ve ingiliz versiyonları ile ermeni versiyonu arasında büyük farklılıklar bulunmaktadır. ingilizce versiyonunda türk osmanlı yetkilisine ait sözlerin büyük bir kısmını fransızca versiyonunda andoryan kendisi söylemektedir. 168 sayfalık fransızca olan kitaptaki bir çok paragraf 84 sayfalık ingilizce kitabında bulunmamaktadır. [orel/yüce - ermenilerce talat paşa'ya atfedilen telgrafların gerçek yüzü]bu konu ve naim bey denilen arkadaşın anıları diye bahsedilen talat paşa'nın telgrafları hakkında şinasi orel ve sürayya yüce yeterince yazıp çizip anlattığından benim anlatmama gerekyoktur. belgeleriyle beraber andoryan'ın belgelerinin alayının al aşağı etmiştir. hatta bu konu hakkında bir gün belgelerin düzmece olduğunun ortaya çıkmasının engellemek için orjinalleri kasten yok etmiş olabileceklerini öne sürmüşlerdir. gelin görün ki andonyan'ın bahsettiği belgelerinin hepsinin orjinallerinin tümü günümüzde ortadan kaybolmuşlardır. belgelerin dokuzunda bulunan ve halep valisi mustafa abdülhalik bey adına atılmış olan imzaların sahte olduğu arşiv belgeleriyle kanıtlanmıştır. kaynaklanmai dışında diğer bütün evraklar osmanlı dairelerinde kullanılmayan düz beyaz kağıttadır. belgelerde kullanılan dil ve uslup ve gramer hataları osmanlıcada bulunması imkansızdır. yani bilmesek andoryan denilen pi bize bu evrakları yutturacak. ama yermi anadolu çocuğu hemen olaya el atıp düzelttiler.
bunun üzerine andonyan ismini kurtarmak adına kitabın aslında propaganda amaçlı yazıldığını ve daha sonra taraflı editörler tarafından düzenlendiğini kabul etmesi andonyan belgelerinin itibarının içine sıçmıştır. bugün dünya devletlerinin hiç birisinde naim bey'in anıları isimli kitap ermeni soykırımı muhabbetine kaynak olarak gösterilmediği gibi sayfalarından çocuklara origami dahi yaptırılmamaktadır.