0
Büyük Britanya ve Kuzey irlanda Birleşik Krallığı,[8] (ingilizce: United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland), Avrupa'nın batısında, coğrafi olarak Büyük Britanya Adasının tamdıbını, irlanda Adası'nın kuzey kısmını ve bazı diğer Britanya Adalarını kapsayan ülke.[9][10] Ülkenin ismi, gerek ülke içinde, gerekse uluslararası camiada genellikle Birleşik Krallık (ingilizce: United Kingdom) olarak kullanılır. Büyük Britanya (ingilizce: Great Britain) sözcüğü de zaman zaman Birleşik Krallık anlamında kullanılır. Birleşik Krallığın kurucu unsurlarından oluşmuş, en gelişmiş ve kalabalık ülkesi olan ingiltere'nin ismi ise birçok yabancı medya kuruluşunda ve zaman zaman da resmi kanallarda Birleşik Krallık yerine kullanılır.[11] Ülkenin vatandaşları için kullanılan resmi tanımlama Britanyalıdır (ingilizce: British). Bununla birlikte ingiliz sözcüğü de uluslararası camiada yaygın olarak kullanılır.
Birleşik Krallık dört devletten meydana gelir: Galler, ingiltere, iskoçya ve Kuzey irlanda. Bu devletlerin, irlanda Adası'ndaki Kuzey irlanda hariç, hepsi Büyük Britanya adasındadır. Bunların haricinde krallığa ait irili ufaklı bir çok ada vardır. Wight Adası, Lundy, Scilly Adaları, Anglesey ve Hebrid Adaları, Orkney Adaları ve Shetland Adaları bunlardan bazılarıdır.
Man Adası ve Manş Adaları (Jersey, Guernsey, Alderney ve Sark) coğrafi olarak krallığa bağlı olsa da, resmi açıdan özel statüleri vardır. Resmi olarak krallığın parçası sayılmazlar, ancak monarka bağımlıdırlar (ingilizce: Dependencies of the Crown). Bu adalar Avrupa Birliği'ne dahil değildirler.
Birleşik Krallık, Britanya imparatorluğu döneminde kapsadığı çok geniş coğrafya nedeniyle "güneş batmayan imparatorluk" olarak anılmıştır.
Konu başlıkları
[gizle]
* 1 Tarih
o 1.1 Britanya imparatorluğu
o 1.2 20. yüzyıl
* 2 Devlet yapısı
* 3 Kraliyet ailesi
* 4 Yasama gücü
* 5 Siyasi ve yönetimsel bölgeler
* 6 Para
* 7 Birleşik Krallık'a bağlı topraklar
* 8 Siyaset
* 9 Ayrıca bakınız
* 10 Dış bağlantılar
* 11 Kaynakça
Tarih [değiştir]
Birleşik Krallık tarihi
Canterbury Cathedral - Portal Nave Cross-spire. jpeg
Antik Çağlar[göster]
Tarih öncesi Britanya
Keltler
Roma Çağı (43-410)
Roma sonrası Britanya
Orta Çağ[göster]
Anglosakson istilası (410-1066)
Norman istilası (1066-1154)
Plantagenet Hanedanı (1154-1485)
• Lancaster Hanedanı (1399-1471)
• York Hanedanı (1461-1485)
Yeni Çağ[göster]
Tudor Hanedanı (1485-1603)
• VIII. Henry
• I. Elizabeth
Stuart Hanedanı (1603-1714)
Napolyon savaşları
Victoria devri
20. yüzyıl[göster]
I. Dünya Savaşı
irlanda'nın bölünmesi
II. Dünya Savaşı
ingiliz Milletler Topluluğu
Yakın tarih
Diğer Konular[göster]
Britanya'nın Anayasa tarihi
Britanya'nın ekonomik tarihi
Britanya'nın askeri tarihi
Britanya'nın sosyal tarihi
Britanya'nın denizcilik tarihi
Bu kutuyu: göster • tartışma • değiştir
Birleşik Krallık tarihi ingiltere, iskoçyalılar, Galler ve Kuzey irlanda'nın tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar süregelen tarihini kapsar. 1800-1922 yılları arasında irlanda'nın tamamı Birleşik Krallık'ın bir parçası sayıldığı için bu dönemlerde irlanda'nın tarihi de Birleşik Krallık tarihinin bir parçası sayılır.
Birleşik Krallık'ın en eski halklarını Keltler oluşturmaktadır. M.Ö. 55 - M.Ö. 410 yılları arasında Britanya adaları Roma imparatorluğuna bağlı Britannia eyaletini oluşturuyorlardı. 5. yüzyılda bölge Hristiyanlığın etkisi altına girdi. Aynı yıllarda Germen bir halk olan Anglosaksonlar büyük kitleler halinde adaya göç ettiler. 1066-1154 yılları arasında gene bir Germen ırkı olan Normanlar adayı ele geçirdiler. ingilizler bu Germen ırklarının devdıbını oluşturmaktadırlar. iskoçlar, Galliler ve irlandalılar ise Keltlerin devamıdır.
Birleşik Krallığın eski hükümdarlarından olan VIII. Edward kendi istedeği ile tahttan feragat eden ilk Birleşik Krallık hükümdarıdır.
Britanya imparatorluğu [değiştir]
Ana madde: Britanya imparatorluğu
I. Elizabeth
Tudor Hanedanı Döneminde ingiltere Krallığı güçlenerek iskoçya'yı geride bıraktı. ingiltere Kraliçesi I. Elizabeth 1588 yılında Avrupa'nın en güçlü donanması olan ispanyol Armada'sını yenilgiye uğratarak Britanya imparatorluğunun temellerini attı. 17. yüzyılda giderek güçlenen ingiltere Kuzey Amerika'da koloniler kurdu. 1707 yılında ingiltere ve iskoçya birleşerek Büyük Britanya Krallığını kurdular. 1800 yılında da bu birliğe irlanda'yı da katarak Büyük Britanya ve irlanda Birleşik Krallığı kuruldu. 1837- 1901 yılları arasında hüküm süren I. Victoria döneminde Birleşik Krallık, "üzerinde güneş batmayan" Britanya imparatorluğunu kurdu. 1921'ye gelindiğinde bu imparatorluk Hindistan, Kuzey Amerika, Orta Doğu, Avustralya ve Afrika dahil 36,6 milyon km² lik bir alanı kapsıyor, 458 milyon kişilik bir nüfusa hükmediyordu. Alan ve nüfus bakımından dünyanın dörtte biri Britanya'nın egemenliği altında yaşıyordu.
20. yüzyıl [değiştir]
Britanya imparatorluğu
20. yüzyılda bu imparatorluk yavaş yavaş çözülmeye başladı. 1922 yılında irlanda bağımsızlığını kazandı. 1947 yılında Hindistan ve Pakistan bağımsız ülkeler haline geldiler. 1948 yılında Birleşik Krallık Filistin'den geri çekildi. Bunu 20. yüzyıl boyunca sayısız ülkeler izledi. 1997 yılında Hong Kong'un bağımsızlığı kazanması Birleşik Krallığın sömürge imparatorluğunun en son parçası olarak görülebilir. Birleşik Krallık'ın eski sömürgeleri günümüzde ingiliz Milletler Topluluğu çatısı altında ekonomik ve siyasi işbirliği yapmaktadırlar. Birleşik Krallık süper güç olma sıfatını ABD'ye kaptırmış olmakla birlikte dünyanın en güçlü ülkeleri arasında yerini korumaktadır. Birleşik Krallık Avro Alanı dışında kalmakla birlikte Avrupa Birliği'nin en önemli ülkeleri arasında yer almaktadır.
Devlet yapısı [değiştir]
* Resmi devlet başkanı: Kral ya da kraliçe. Bölgeli serbest seçimler, parlamenter demokrasi.
* Yürütme gücü: Başbakan önderliğindeki hükümet.
* Nüfus: 60,2 milyon kişi. Nüfusun %85'i ingiltere'de yaşamaktadır.
* Ülkenin yazılı anayasası yoktur.
Kraliyet ailesi [değiştir]
Kraliçe II.Elizabeth
Monark: Kraliçe II. Elizabeth.
Monark, resmi olarak aynı zamanda ingiliz Milletler Topluluğu'na bağlı (Kanada ve Avustralya'yı da içeren) bazı ülkelerin de devlet başkanıdır.
Kraliçenin eşi: Prens Philip.
Taht varisleri: Prens Charles, ondan sonra onun en büyük oğlu Prens William, ondan sonra Prens Henry.
Elizabeth ve Philip'in diğer çocukları: Prenses Anne, Prens Andrew, Prens Edward.
Kraliçenin annesi Elizabeth Bowes-Lyon 30 Mart 2002 tarihinde vefat etmiştir.
Tümünü Göster
