cosi fan tutte

Così fan tutte (italyanca tam adı Cosi fan tutte, ossia La scuola degli amanti) (çevirisi Kadınlar Böyle Yapar) (Köchel Dizini numarası K. 588), Wolfgang Amadeus Mozart tarafından hazırlanmış 2 perdelik bir opera buffa eseridir. Eserin librettosu Lorenzo da Ponte yazılmıştır. [1]

Eserin adı üzerinde devamlı sorunlar olmaktadır. Cosi fan tutte kelime anlamı ile Kadınlar işte yaparlardır; fakat birçok dilde çeviri "Kadınlar zaten böyledir" şeklindedir. Liberetto yazarı benzer ifadeyi Figaro'nun düğünü II. Perde 7.Sahne'de "Così fan tutte le belle" olarak kullanmıştır ve Cosi fan tutte eserinde ise II. Perde 8. Sahnedeki erkekler üçlüsünde ifade edilmektedir.

Geleneksel olarak Cosi fan tutte operasının hazırlanmasının Avusturya imparator II. Joseph'in isteği üzerine yapıldığı sanılmaktadır. Fakat yeni araştırmalar bunun gerçek olmadığına işaret etmektedir. Mozart'la aynı dönemde yaşamış ve Viyana'da saray bestecisi olan Salieri'nin aynı liberettoyu kullanarak bir opera eseri hazırlamayı denediğine dair belgeler bulunmuştur. [2]

Eserin prömiyeri 26 Ocak 1790'da Viyana'da Burgtheaterda yapılmıştır. Bu eserin kapsadığı konu o zamanki Viyanalıların ahlâk duygularını hiç rencide etmemiştir. Fakat 19. yüzyılda ve 20. yüzyıl başlarında eserin kapsadığı konular ve gösterilen tutumlar Viyanalılar tarafından mühtehcen bulunmaya başlamıştır. Bu nedenle bu tarihlerde bu opera çok nadiren sahnelenmiştir ve nadir sahnelenmelerinde de açık saçık sözler ve düşünceler ifade edildiği kabul edilen kısımları sansürden geçirilip makaslanıp atılmıştır. II. Dünya Savaşı'ndan sonra batı ülkelerindeki ahlakî görüş değişmiş ve bu eser Opera Evlerinin repretuvarlarına bir demirbaş eser olarak girmiştir. Kuzey Amerika opera evlerinde en çok sahnelenen 20 opera arasında 15. sırayı almıştır. [3]. Bu eser Ankara Devlet Operası'nda ilk defa 1953'de yapımlanmıştır.