+3
-18
Kürt milis kuvvetler ruslar doğu sınırına dayandığında gidip devlete asker olarak yazıldığını görüyoruz. her ne kadar osmanlıda yarı özerk bir yapıda yaşamış olsalar da vatan tehlikeye girdiğinde bir kısmı asker olarak yazılmış bir kısmı da aşiret güçleri olarak ruslara karşı savaşmıştır.
Mart ayı başında yüzlerce Doğu Dersim milisi Erzurum Çat’a bağlı Yavı’ya ulaşmıştı[3]. Milisler yardımıyla 31 Mayıs 1916’da Mamahatun Ruslardan geri alındı. Dersim milisleri Temmuz ayında “Pülümür’de Yoncalık’ı zapt eden Rusları perişan ettiler”ifadesini Fevzi Çakmak kullanmıştır.[4] Eylül başında Pülümür Beylerinden Mustafa Bey’in konağına Rus askerlerinin girdiği ve kadınlara sarkıntılık ettiği söylentisi üzerine Pülümür köyleri Kamer Ağa liderliğinde birkez daha Ruslara karşı ayaklandılar. Osmanlı, isyan etmiş aşiretler de dahil tüm Doğu Dersim aşiretlerini milis kaydedip Pülümür cephesine sevk etti.1917’ye girildiğinde Dersimliler tamamen Türklerden yanaydılar.[5] 1916 sonbaharında, Pülümür-Şevdin hattında Ruslarla şiddetli çatışmalar yaşayan Dersim milisleri çok kayıp vermekle beraber Ruslara da ağır kayıplar verdirdiler.11 Eylül 1916 tarihli şifreli telgrafta, Nazımiye aşiretlerinin Pülümür’de Ruslara yaptıkları baskınlarda 90 Rus’u katledip 11 kişiyi de esir alarak Nazımiye’ye getirdikleri bildirilmekteydi.
1917 yılında Batı Dersim aşiretleri de toptan milis yazıldılar.[8] Bu arada Ruslarla yapılan Erzincan Mütarekesi neticesi 1917 yılında çatışma yaşanmadı.1918 Şubat ayında, Rusya birliklerinin Erzurum’a çekilmeleriyle (Ekim Devrimi sebebiyle) beraber Osmanlı ordusu Erzincan Şûrası'nı devirmek üzere Erzincan'a girmeye karar verdi[8].Kazım Karabekir’in bildirdiğine göre 919 kişi Doğu Dersim’de, 2567 kişi de Batı Dersim’de, devlet tarafından milis olarak kaydedilmişti[9]. Batı Dersim milislerinden 750 kadarı Halit Paşa komutasında 13 Şubat 1918’de Erzincan’a girmişti. Seyit Rıza’nın da ikinci Şeyh Hasananlı Alayı komutanı oldu ve dört taburlu bir alayı komuta etti[10].Deli Halit Paşa komutasındaki Dersim milisleri Seyit Rıza ile birlikte Rusları ve Ermenileri Erzincan'dan çıkardı ve savaş başarı ile sonuçlandı.[11] Ruslar geri çekildikten sonra Dersimliler ödüllendirilir[12].Seyit Rıza ise ayrıca ödüllendirilerek Erzincan il idaresi Üyeliğine atanır. Dönemin Erzincan valilerinden Sabit Bey yazdığı bir mektupta Seyit Rıza ile ilgili olarak "şimdiye kadar bize din ve namusuyla hizmet etti" ifadesini kullanır