inci

zütüne girsin huurnun firlattigi

hata: fatih sultan mehmed han hazretleri, midilli'yi kafirlerin elinden fethedince, adaya türkler'in yerleşmesini buyurdu. i̇lk yerleşenler arasında babam da vardı. babam yakub ağa, bir sipahinin oğlu idi, kendisi de sipahi idi. selanik civarında vardar yenicesi'nde tımarı vardı. midilli'ye yerleşince, şevketlü fatih sultan mehmed han hazretleri'nin emriyle kendisine adada bir tımar verildi. bu suretle yeni dirliğine kavuşan babam, ada halkından bir kızla evlendi. babam, yakışıklı bir yiğitti. anam ona dört oğul doğurdu. i̇shak, dört oğulun ulusu idi. sonra ağam oruç, sonra ben hızır, sonra i̇lyas doğdular. cenab-ı hak her birimize uzun ömürler, nice cengler ve zaferler ihsan buyurdu. - gazavat-ı hayrettin paşa

hata: sultan selim han tahta oturunca, karındaşı sultan korkutla aralarında ihtilaf çıktı. sultan selim, karındaşının üzerine asker gönderdi. aramadık yer komadı, fakat sultan korkut'u bulamadı. ol zaman kapdanpaşa, i̇skender paşa idi. gayetle zalim bir adamdı. akdeniz'e çıkıp derya üzre iki kürekli bir kayık gezdirmezdi. "sultan korkut'un adamıdır" diye kaptanlara çok zulümler eyledi. ben bunları işitince, midilli'den ayrılmaya karar verdim. bir tekneye buğday yükleyip alelacele şam trablusu'na gittim. buğdayı siyah arpa ile değiştirip preveze'ye geldim. burada arpamı sattım. at, kısrak ve katır satın aldım. preveze'nin karşısında ayamavri adasına demir attım. limanda yatar 24 oturak güzel bir gemi gördüm. hayran oldum. sorup öğrendim. fettah kapdan nam bir türk'ün teknesiymiş. fettah kapdan yakınlarda ölmüş. varisleri, gemi satılsın diye buraya göndermişler. bu teknenin aşık-ı şeydası olmuştum. ne isterlerse verecektim. nihayet 6 kese akçaya uyuştum. gemiyi satın aldım. sandım ki dünyalar benim oldu! yeni tekneme bindim. diğer gemilerimi de aldım. akdeniz'i kuzeyden güneye baştan başa geçtim. cerbe adasına geldim. ağam oruç'la buluştum. - gazavat-ı hayrettin paşa

hata: o kışı gene tunus'ta geçirdik. bahar gelince sefere çıktık. 13 günde mora'da anapoli limanı açıklarına geldik. i̇spanya'ya gider büyük bir kafir teknesine rasladık. i̇çinde 3-4 yüz cenkçi vardı. altın işlemeli sancaklarımızı çekip toplarımızı ateşledik. yedi defa düşman teknesine yanaşmak istedik. yedincisinde yanaştık. azim cenk oldu. fakat kafir teknesini zaptettik. 150 yoldaşımız şehit oldu. 86 levend yara aldı. öğrendik ki, kafir teknesinde 525 kişi varmış. bunlar'ın 183'ünü esir aldık. gerisi ölmüştü. i̇çlerinde i̇spanya'da büyük bir memleketin valisi de vardı. bir gemi daha zaptedip tunus'a geldik. ağam oruç yaralanmıştı. tunus'ta tedavi gördü, dinlendi. ganimet malımız arasında 70-80 papağan ve 20 doğan kuşu vardı. bunları tunus sultanı'na verdik. bu seferden sonra namımız bütün kafir memleketlerine yayıldı. bizi ortadan kaldırmak için kafirler ittifak eylediler. dediler ki : "oruç ve hızır hayreddin namında iki türk peyda olmuş. bu hristiyan düşmanı yılanlar ejderha olmadan, basalım, isimlerini yeryüzünden silelim. şimdi fırsat verirsek, belli ki bu türkler başımıza çok iş açar." - gazavat-ı hayrettin paşa

hata: derhal i̇stanbul tersanesi'ne koştum. devletin birçok liman şehrinde tersanesi vardı. ama büyüğü, haliç üzerindeki tersaneydi. bu tersanenin dünyada eşi yoktu. hiç bir tersane burası kadar gemi kızaklayamaz, işçi çalıştıramazdı. akla gelebilecek her türlü sanat erbabı mevcuttu. i̇şçilerin çoğu hristiyan esirlerdi. ama bedava değil, ücretle çalıştırılırlardı. ücretlerini biriktirenler değerlerini öderler, hür olur, memleketlerine dönerlerdi. ustaların ve mühendislerin hepsi türk'tü. tersanede çalışanların sayısı 20000'den az değildi. murad edilse, bir yıl içinde, venedik donanmasının bir eşini inşa etmek ve donatmak mümkündü. gerçi i̇stanbul tersanesi'nin şöhreti dünyayı tutmuştur. venedik kafiri bile, hakanımızla sulh içinde olduğu demlerde bu tersaneye kadırga ısmarlardı. ancak gözle görüp içine girmedikçe, azametinin derecesini takdir edememiştim. böyle bir tersane, bu kadar zengin bir devletle her şey yapmak ve tanrı'nın izniyle başarmak mümkündü. - gazavat-ı hayrettin paşa

hata: düşman gemilerindeki mallar, oruç reis'in teknelerine aktarıldı. tekneler o derece doldu ki, kaplumbağaya döndü; kımıldamaya iktidar yoktu. şenlik içinde midilli'ye geldiler. ben hızır hayreddin, ağam i̇shak'la beraber, karındaşımız oruç reis'i limanda karşıladık. bütün hısım ve akrabamız bizimle beraberdi. öpüşüp kucaklaştık. oruç reis, midilli'den çıkalı yıllar olmuştu. bu kadar zamandan beri birbirimize hasret çekerdik. oruç reis, midilli'den i̇zmir'e gitmeye, velinimeti sultan korkut ve karındaşlığı piyale bey'le görüşmeye karar verdi. fakat tam bu sırada midilli'ye bir haber erişti : sultan selim han hazretleri tahta oturmuş. karındaşı sultan korkut'la hasım olmuş. sultan korkut ziyadesiyle korkup kaçmış. oruç bey bu haberi alınca pek üzüldü. büyük karındaşı i̇shak reis, ağam oruç'a dedi ki : "var imdi buralarda durma. bu kışı i̇skenderiye'de kışla. bakalım ne ola? elindeki tekne sultan korkut'un ihsanıdır. ola ki sana zarar erişe." - gazavat-ı hayrettin paşa

hata: "ey oruç kapdan, seni affettim. cenab-ı hak, affedici kullarını sever. gerçi benim 16 pare teknemi yaktırdın. ama içinden bir tek levendin burnunu kanatmadın. hepsini kurtardın, kafire bir tek esir vermedin. ben gemilerimin yanmasına kızmadım. cenk ahvalidir, her şey olur. senin dönüp yanıma gelmediğine kızdım. ancak şimdi seni affettim. hemen sağ olasın. tekrar hatırımı aldın." böyle deyip ağama çok ikram etti. ağamın getirdiği hediyelerden fazla peşkeş verdi. oruç ağam izin aldı. kahire'den i̇skenderiye'ye döndü. sultan, i̇skenderiye valisine emir yazmıştı. vali, ağamı ve levendlerini ağırladı. bir miktar safa ile vakit geçti. bahar geldi. oruç reis, sultan'a name gönderip gazaya çıkmak için izin istedi, izin çıktı. ağam, kıbrıs sularına doğru açıldı. o sularda 5 aded venedik teknesini ganimet aldı. oradan batıya gitti. tunus sahillerinde cerbe adasına geldi. ganimet malını cerbe tacirlerine sattı. her levendin payına 25 zira venedik çuhası, 4 tüfek, 4 tabanca ve 171,5 altın düştü. oruç, i̇skenderiye'ye giden bir gemi buldu. en iyisinden çuha, tüfek, tabanca ile 13-14 yaşlarında bir kafir oğlancığı ayırdı. mısır sultanı'na gönderdi. sultan : "dünyada nimet hakkın gözeten ve iyilik bilir adam varsa," dedi; "oğlum oruç kapdan'dır." - gazavat-ı hayrettin paşa

hata: ümitsiz bir cenk başladı. leventler kaçar, kafir kovalardı. kafir yetiştikçe ağam cenk veriyor, fakat her vuruşmada birkaç levent daha şehit düşüyordu. zaten cümlesi 340 leventti. nihayet oruç reis, bir ırmağa can attı. leventlerin yarısı da köprüyü geçmişlerdi ki, i̇spanyollar yetişti. köprüyü atmaya hazırlanan ağam, levendlerinin feryadına dayanamadı, hepsini bir baba evladını nasıl severse öyle severdi. geri döndü. askerlik ve tedbir onu icap ettirirdi ki, ağam, yanındaki leventlerle beraber cezayir'e gele ve sonra dönüp yoldaşlarının öcünü ala. fakat oruç reis'e leventleri: "baba" derlerdi. bir baba ne mümkündür ki oğullarını kılıç altında bırakıp kaça. oruç reis köprüyü gerisin geriye geçti. kafir deryasına dalıp kılıç üşürmeye başladı. ancak leventler o kadar mecalsizdiler ki, bazılarında, kılıç kaldıracak güç kalmamıştı. zaten afrika'nın kızgın bir günüydü. susuzluktan dudaklar şerha şerha çatlamıştı. oruç reis'e belki yüz kişi birden kılıç üşürdü. ağam şehit düştü. mübarek başı kesilip i̇spanya kralı'na gönderildi. büyük ağam i̇shak bey de bir kaç ay önce kal'atu'l-kıla'da şehit düşmüştü. dört karındaştık. üçünün şehadetini gördüm. ne hikmettir ki ulu tanrı yalnız bana şehadeti nasip buyurmadı. demek karındaşlarım benden çok mübarek kullarmış. tanrı hepsine rahmet, makamlarını cennet eylesin! amin, bi-hürmeti seyyidi'l-mürselin! - gazavat-ı hayrettin paşa

hata: ağam i̇shak, midilli kalesinde otururdu. ağam oruç'la ben, derya seferlerine merak sardık. oruç reis, bir gemi edindi, onunla ticaret maksadıyla denize açıldı. ben de 18 oturak bir tekne edindim. önce selanik ve ağrıboz'a gidip geldik. midilli'ye mal getirip satıyorduk. fakat ağam oruç, bu yakın seferlerle kanaat etmedi. şam trablusu'na gitmek istedi. bir gün, küçük karındaşım i̇lyas'la beraber, trablus'a gitmek üzere midilli'den ayrıldı. - gazavat-ı hayrettin paşa