istanbul semtlerinin isimleri nereden geliyor

KASIMPAŞA (istanbul)
Avrupa yakasında Haliç kıyısında, Beyoğlu-Hasköy-Şişli arasındadır.
Kanuni Sultan Süleyman ın vezirlerinden Güzelce Kasım paşa nın Padişah tarafından burada oturmayla görevlendirilmesi dolayısıyla semt Kasımpaşa ismini almıştır. Güzelce Kasım paşa semte yaptırdığı cami (Cami-i Kebir),medrese ve diğer eserlerle yöreyi kalındırmıştır.

KAZLIÇEŞME (istanbul)
Avrupa yakasında, Marmara kıyısında ,Zeytinburnu ilçesinin bir mahalle- sidir. Burada bulunan bir çeşme semte ismini vermiştir.bu çeşmenin üzerinde alçak kabartma olarak kaz figürleri vardır.
Bir söylentiye göre, istanbul un fethi sırasında baş gösteren su sıkıntısın-
da uçuşan kazlar takip edilmiş ve buradaki su kaynağı bulunmuştur. sonraları bu su
kaynağı üzerine bir çeşme inşa edilmiştir. günümüze kadar bir çok yenilemeler gören
çeşme halen semtte bulunmaktadır.

KIgibLI (istanbul)
Anadolu yakasında,Çamlıca tepeleri-Altunizade arasındadır. Kayalar arasından kaynayan sulara halk arasında kısık yada kısıklı denilmektedir.Bu semtte çok miktarda bu tip kaynak bulunduğundan Kısıklı adı benimsenmiştir.

KiLYOS (istanbul)
Avrupa yakasında, Demirciköy-Uskumruköy-Gümüşdere arasında, Kara-
deniz kıyısındadır. isminin Rumca kum anlamındaki Kilya sözcüğünden geldiği söy-
lendiği gibi, güzel geçit/boğaz anlamındaki Killa sözcüğünden türediğide söylenmek-
tedir. isim zamanla Kilyos şeklini almıştır.

KiREÇBURNU (istanbul)
Avrupa yakasında, Kefeliköy-Tarabya arasındadır. Bizans dönemindeki
adı Kleridra tou pontu (Boğazın anahtarı) dur.Bu günkü ismini, Osmanlı döneminde
yörede bulunan kireç ocaklarından aldığı söylenmektedir.

KUMBURGAZ (istanbul)
Avrupa yakasında, Marmara kıyısında, Mimarsinan-Celaliye arasındadır.
XIX.yy. da halkının çoğunluğu rum olan yerleşim kumunun bol olması nedeniyle
Konumyo adıyla anılıyordu, mübadele sonrasında Kumburgaz adını almıştır.

KUMKAPI (istanbul)
Avrupa yakasında, Marmara kıyısında, Ahırkapı-Yenikapı arasındadır.
Bizans döneminde burada Kontoskalion limanı ve yarım daira şeklindeki surlarda
bir kapı bulunmaktaydı.Bu limanın hemen yanında Kaisariu denilen ikinci küçük bir
liman daha vardı.bu küçük limana şehre getirilen kumlar boşaltılıyordu. Bu sebeple
surlardaki kapı Kum kapısı semtte Kumkapı olarak benimsenmiştir.

KURTULUŞ (istanbul)
Avrupa yakasında, Pangaltı-Dolapdere-Feriköy-Elmadağ arasındadır.
Semtin bilinen en eski adı Ayios Dimitrios tur. Daha sonraları semtte bulunan at ahır-
larından dolayı Tatavla ismiyle anılmaya başlandı. Kanuni sultan Süleyman dönemindeki deniz fetihlerinde Akdeniz adalarından esir alınan, Müslüman olmayan
sanatkarlar bu semtte iskan edildi. XVIII .yy.sonlarına doğru halkının çoğu rum ve
italyanlardan oluşuyordu. Dönemin Osmanlı yönetimi buraya kısıtlı bir özerklik
vermişti. Semt 12 kişilik bir ihtiyar heyeti ile1030 haneden seçilen 53 temsilci tarafından idare ediliyordu.Bu düzen Cumhuriyetin ilanından sonra kaldırıldı ve
yöre halkı olayı bu yönetimden kurtuluş olarak benimsediğinden semte Kurtuluş adı verildi.

KUZGUNCUK (istanbul)
Boğazın Anadolu kıyısında Üsküdar-Beylerbeyi arasındadır. Bizans dö-
nemindeki ismi Khrysokeramos dur.(Bizans imparatoru iustinios tarafından yaptırılan yaldızlı kiremitleri ile ünlü kilisenin adıdır.) Fatih Sultan Mehmet döne-
minde buraya yerleşen Kuzgun Baba adlı bir erenden dolayı bu isimle anıldığı
sanılmaktadır.

LALELi (istanbul)
Avrupa yakasında ,Aksaray-Beyazıt arasındadır. Uzun yıllar hasır bir kulübede yaşayan (XVI yy )ve öldüğünde vasiyeti üzerine kulübesinin yanına gömülen Türk dervişi Laleli Baba nın mezarının bulunduğu yere Osmanlı Padişa-
hı III Mustafa 1757 yılında bir cami yaptırmıştır.(Laleli Baba cami ve külliyesi)
Önceleri Lalelibaba olarak bilinen semtin ismi zamanla Laleli olarak değişmiştir.

LEVENT (istanbul)
Kentin Avrupa yakasındadı, Beşiktaş-Ortaköy-Maslak arasındadır.
Osmanlı Padişahı III Selim döneminde ,Nizam-ı Cedid askerleri için kurulan
Levend kışlası semte adını vermiştir.

MAÇKA (istanbul)
Avrupa yakasında, Beşiktaş-Harbiye-Dolmabahçe-Nışantaşı-Harbiye
semtleri arasındadır. Adının Farsça Masgah(Nişangah) tan geldiği söylenmektedir.
zamanla Maçka ya dönüşmüştür.
Bir diğer söylentiye göre de Fatih Sultan Mehmet in 1461 yılında Trab-
zon u fethinden sonra Trabzondan buraya gönderilen Maçkalılardan dolayı semte
Maçka adının verildiğidir.

MAHMUTPAŞA (istanbul)
Kentin Avrupa yakasında, Eminönü-Beyazıt arasındadır. Fatih Sultan
Mehmet in vezirlerinden Mahmut Paşa nın yaptırdığı cami ve külliye semte
ismini vermiştir.

MALTEPE (istanbul)
Anadolu yakasında, Pendik-Küçükyalı arasında, Marmara kıyısındadır.
Yörede bulunan bir tümülüsün semtin ismine kaynak olduğu sanılmaktadır.(Türkler
eskiden içinde hazine, define bulunduğu sanılan, höyük biçimindeki toprak tepe-
ciklerini Maltepe olarak adlandırlardı.) Tarihçi Hammer bu kıyı şeridindeki bütün tepelere Maltepe denildiğini yazmaktadır.

MASLAK (istanbul)
Kentin Avrupa yakasında ,Levent-Hacı Osman bayırı arasındadır.
Kente Büyükdere deki bentler den künklerle getirilen suyun dağıtım ve denetimi-
nin yapıldığı yer olduğundan bu isimle anılmaktadır

MERCAN (istanbul)
Avrupa yakasında, Eminönü-Beyazıt arasındadır. 18 yy da yaşamış Habeş kökenli Kızlarağası Mercan ağa nın bu semtte yaptırmış olduğu Mercan Ağa camisi
semte adını vermiştir. ORTAKÖY (istanbul)
Avrupa yakasında, Boğaz kıyısında, Beşiktaş-Kuruçeşme arasındadır.An-
tik dönemdeki adı Arkheion dur sonraları Aziz Phokas ismiyle anılmıştır. Ortaköy adı ilk defa Kanuni Sultan Süleyman döneminde kullanılmaya başlanmıştır.

MERDiVENKÖY (istanbul)
Anadolu yakasında, bugün E 5 karayolunun üzerinde bulunan Göztepe
köprüsü çevresidir. istanbulun fethinden sonraki yıllarda yörede oturan halkın çoğu nun alevi ve bektaşi olduğu bilinmektedir.Bu köyde yaşayanlar çevreleri tarafından
mert, iman sahibi olarak tanınıyorlardı, köye de Merd-i iman köyü adını vermişlerdi
isim zamanla Merdivenköy e dönüşmüştür.

MERTER (istanbul)
Avrupa yakasında, Topkapı surlarının dışındadır. Burada bulunan ve
Ahmet Merter e ait çiftlik imara açıldığnda semte çok sayıda bina yapılmıştır .
Oluşan yerleşim Merter adıyla anılmaktadır.

PiYALE (istanbul)
Kasımpaşa-Okmeydanı arasındadır.XVI.yy. dayaşamış ve uzun süre
Kaptan-ı Derya lık yapmış ,Padişah II.Selim in damadı olan Piyale Paşa nın burada
Mimar Sinan a bir külliye yaptırdı.(Cami, medrese,tekke, sibyan mektebi, çarşı,ha-mam, türbe)Külliyeyi yaptıran Piyale Paşa dan ötürü semt önceleri Piyalepaşa daha
sonra Piyale adıyla anılmaya başlandı.

RUMELi HiSARI (istanbul)
Avrupa yakasında, Bebek-Baltalimanı arasında, Boğaz kıyısındadır. Antik
çağda burada Hermes sunağı bulunmaktaydı. Kıyıdaki buruna vuran sert dalgalardan
dolayı Pyrhias Kyon (Kızıl köpek)ve Lemokopion gibi isimlerle anılıyordu.1452 yı-
lında Fatih Sultan Mehmet tarafından buraya yaptırılan kale semte bugünkü ismini
vermiştir.
RUMELi KAVAĞI (istanbul)
Avrupa yakasında, boaz girişinde, Sarıyer ilçesinin Karadeniz e bakan
en uç noktasındadır. Antik çağdaki ismi Panium yada Panyum burnudur. Bizans
dönemindeki adı Fanarian yada Fanaraki Avrupa feneri yada küçük fener anlamın-
dadır.(Buradaki deniz fenerinden dolayı) Köy Rumeli yakasında kurulmuş olduğun-
dan adı zamanla Rumeli Feneri ne dönüşmüştür.

SAMATYA (istanbul)
Avrupa yakasında, Marmara kıyısında, Yedikule-Kumkapı arasındadır.
Kentin Bizans dönemindeki sur kapılarından biri bu semttedir. Sonradan Kocamustafapaşa adını almıştır. Bizans dönemindeki adı Psmathia zamanla
Samatya ya dönüşmüştür.

SARAYBURNU (istanbul)
Haliç in Marmara denizine döndüğü yerde, tarihi yarımadanın doğu ucun-
da,Ahırkapı-Sirkeci arasındadır. istanbul kenti nin çekirdeği olan Bizans Megara lılar
tarafından i.Ö.VII.yy. da burada kurulmuştur. Bizans döneminde Aziz Demetrios burnu olarak anılıyordu.Bu burun ile Ahırkapı arasında Mangonai sarayı vardı.Bu sa-
ray ve Osmanlı döneminde buraya yapılan saray (Bugünkü Topkapı sarayı) dolayı-
sıyla semte Sarayburnu adı verilmiştir.

SARIYER (istanbul)
Avrupa yakasında, Yenimahalle-Anadolukavağı-Kilyos arasında, boğaz
Kıyısındadır. ismi hakkında çeşitli söylentiler vardır. Vaktiyle buradayaşayan Sarı-
Baba isimli bir dervişten geldiği anlatıldığı gibi, yörenin topraklarının sarı olduğu
için bu ismin yakıştırıldığı da söylenmektedir.

SiLiVRi (istanbul)
Avrupa yakasında, Tekirdağ sınırında, Marmara denizi kıyısındadır. Tarihi
istanbulla paraleldir. Bilinen ilk ismi Bria dır. Daha sonraları Trak dilinde kent anla- mına gelenAntik Salymbria adı verilmiştir.i.Ö. VII.yy.da Megara lılar tarafından
yüksekçe bir tepeye yapılan kale etrafında yerleşim genişledi. imparator Arcadius
kente karısı Evadoksia nın adını (Evadoksiapolis) verdiysede bu isim benimsenmedi
Adı önce Silimbri ve zamanla Silivri ye dönüşmüştür.

ŞEMSiPAŞA (istanbul)
Anadolu yakasında,Üsküdar-Salacak arasında, Boğaz kıyısındadır. Yavuz Sultan Selim e hizmet etmiş, Kanuni Sultanselimin Beylerbeylerinden,II Selim in ve-
zirlerinden Şemsi paşa bu semtte Mimar Sinan a bir cami yaptırmıştır.Şemsi paşa camisi çevresinde oluşan yerleşim aynı adla anılmaktadır.

TARABYA (istanbul)
Avrupa yakasında, Boğaz kıyısında, Rumelihisarı-Yeniköy arasındadır.
Havasının temizliği, güzelliği sebebiyle Antik çağda Pharmacias sonraları Therapia
(Tedavi, iyileştirme) isimleri ile anılıyordu. Semtin adı zamanla Tarabya şekline
dönüşmüştür.

TOPHANE (istanbul)
Avrupa yakasında, Boğazın Haliç le buluştuğu yerde, Karaköy-Fındıklı arasındadır. Fatih Sultan Mehmet zamanında kurulan daha sonraları Kanuni Sultan Süleyman ve III Selim dönemlerinde geliştirilen ünlü top dökümhanesi dolayısıyla
semte Tophane ismi verilmiştir.

VANiKÖY (istanbul)
Anadolu yakasında,Çengelköy-Kandilli arasındadır. Bizans dönemindeki adı Nikapolis (Güzel kent) dir.IV.Mehmet in vezirlerinden Köprülü Fazıl Ahmet paşa tarafından,din alimi ve vaiz Mehmet efendi Vandan getirilerek bu semte yerleştirilmiştir. Burada bir cami yaptıran Mehmet efendi Vandan gelen, Vanlı anlamında Vani Mehmet efendi olarak tanınmıştır ve semt onun anısına Vaniköy
olarak anılmaya başlanmıştır.

ViŞNEZADE (istanbul)
Avrupa yakasında, Beşiktaş ın bir mahallesidir.Şeyhül islam Yahya efen-
dinin küçük kardeşi Vişnezade Lütfullah efendinin oğlu olan izzeti Mehmet efendi
(1629-1681) burada oturmuş, semtte bir çok hayır işleri yapmış, sevilen bir kişidir.
Zamanının Anadolu ve Rumeli kazaskarlarından olan Vişnezade izzeti Mehmet
efendinin adı semtin ismi olarak benimsenmiştir. Semtin adı zamanla kısalarak
Vişnezade şeklini almıştır.

VEFA (istanbul)
Avrupa yakasında, Saraçhane-Süleymaniye-Şehzadabaşı arasındadır. II.Beyazıt döneminin mutasavvıf ve ulemalarından Şeyh Vefa efendi (Müslihiddin
Mustafa) nın burada yaptırdığı külliye dolayısıyla semt Vefa adıyla anlmaya başlanmıştır.

ZEYNEPKAMiL (istanbul)
Anadolu yakasında, Selimiye-Karacaahmet-Bağlarbaşı-Toptaşı semt-
leri arasındadır. Sadrazam Yusuf Kamil paşa (1808-1883) memuriyetinin ilk yıl-
larında Mısır da görevli iken Mısır valisi Mehmet Ali paşa nın kızı Zeynep hanımla
evlendi. Eşi ile birlikte istanbul a döndüklerinde oturmakta oldukları konaklarının
yakınlarına hayrat olarak bir hastane yaptırdılar. Hastane etrafında yerleşim yoğun-
laşmasıyla, semt ve hastane Zeynepkamil ismiyle anılmaya başlanmıştır.

ZEYREK (istanbul)
Avrupa yakasında, Unkapanı-Saraçhane-Fatih semtleri arasındadır.
Ünlü Bizans kilisesi Pantakrator istanbul un fethinden sonra camiye çevrilen ilk
kiliselerdendir. Bu caminin ilk Müderrisi Zeyrek Mehmet Efendi den dolayı camiye
semt Zeyrek Mehmet Efendi diye anılmaya başlandı ,isim zamanla Zeyrek şekline
dönüşmüştür.