Reiq selam.

Liberal ehonomi modelinde olduğumuz için "bırakınız yapsınlar bırakınız etsinler" mottosu hakim devlette. Bu sebeple bu yatırımı yapacak babayiğit yatırımcılar aranıyor. Peki bu yatırımcılar ne yapıyor:

1- Bu yatırımcıların araba fabrikası kuracak kadar parası yok. E bi fabrika kurmak ne kadar zor olabilir diye soracaksan, baya zor. Otomobil fabrikaları baya robot içeriyor. Özellikle kaynak ve baskı kısımlarında. Bu aletlerde de hassasiyet baya yüksek. Hassasiyeti yüksek aletler de deli gibi pahalı. En büyük sebeplerinden biri bu. Diğer sebep ise şimdi fabrikayı kurmaya başlasan kurulumu 5-6 senede bitiyor. Çünkü bu fabrikalar yan yana gelen aletlerden oluşmuyor sadece. Fabrikanın yapımına başlarken mühendisler arabanın nasıl üreteceği, hattan nasıl geçeceği, kaç saniye hangi hatta duracağını vs hesap ediyorlar. Fabrika da bunun sonucunda çiziliyor ve yapılıyor. Bilgi olarak memleketimizdeki büyük araba fabrikaları bir sedan arabayı yaklaşık 70 saniyede yapıyor (TAKT Time olarak araştırırsanız bir şeyler çıkıyor Meraklısına : https://www.researchgate....e_analysis_and_simulation ). Kısaca attığın paranın dönüşünü uzun sürede geri alamıyorsun ki memlekette 3-4 ayda bir ufak çaplı kriz, 4-5 yılda bir büyük kriz oluyor. O yüzden kimse parasını uzun dönemli yatırmak istemiyor. Eski bir bankacı olarak sana diyebileceğim şey, Türkiye vadeli mevduat hesaplarının ortalama vadesi 32 gün. Millet o kadar güvensiz. Hadi diyelim memlekete hayrımız dokunacak diye girdik bir işe bulduk parayı getirdik aletleri teknolojiyi bilen mühendislerimizi de topladık getirdik yurt dışındaki firmalardan ya da memleketteki kuruluşlardan bu sefer şöyle bir durum oluşuyor:

2- Arabayı yaptın, ismini koydun. üretimi yaptın. Kim alacak aracı? Piyasaya yeni yeni çıkan bir aracın (ya da herhangi bir malın) zaten olan ve çalışan diğer araçlara karşı satılması accayip zordur. Ford varken Toyota Renault Audi Mercedes Honda gibi köklü markalar var iken daha yeni açılmış bir markadan kim araç alır? Kronik sorunu var mı? Nerede bakım yapılacak? Yedek parçasını nereden bulacaksın? Araba bozulduğunda anlayan tamirciyi nereden bulacaksın? Hiç birinin cevabı yok. Hadi Türkiye içerisinde aldılar ama yurt dışından kim alır? Üretimi yapan yatırımcı dolar ile borçlanıyor yatırımı, lakin TL ile kazanıyor sadece Türkiye içerisinde satış yaparsa parayı. Dolar ise memleket tarihinde hiç aşağı yönlü hareket etmemiş uzun vadede hep yukarı gitmiş. Niye böyle bir yükün altına girsin ki yatırımcı? Ek olarak tabi bir de bayilikler dağıtım ve yetkili servis kısmı var bu işin ki araba üretimi kadar masraflı o iş de neredeyse.

Yukarıda anlattıklarım sebebi ile akaryakıt kullanarak çalışan binek araç markası yaratması çok zor yerli bir yatırımcının. Lakin, motor ve türevi (Uçaklarda kullanılan tribün gibi) konusunda çok bilgi sahibi mühendisimiz ve bilim adamımız mevcut. Özellikle havacılık alanında bilgi birikimimiz oldukça yüksek. Sadece ticari olarak bunları kullanmak mümkün değil. Bu sebeple çok kısıtlı projelerde kullanılıyor. Mesela Havaş, yerli yapım füze ve roketlerde yine yerli üretim itici kullanıyor diye biliyorum. Bir de THK PAK uçakları var taaa 1940larda üretilen ki yerli üretimdir. Daha sonradan ticari getirisi olmaması sebebi ile kapatılmıştır.

Elektrikli araç piyasası şu an neredeyse boş olduğu için yapılan yatırım yerinde geliyor bana. Şartları karşılıyor ki yerli yatırımcı parasını koyuyor bu işe.

Umarım yardımcı olabilmişimdir neden yerli otomobilin olmadığı konusunda. Sorun olursa ve benim de bildiğim bir şey ise yardımcı olmaya çalışırım elimden geldiğince, istediğini sorabilirsin.