zaman yolculuğunda döngüler

ccc zamanda yolculuk ccc

oysa olaya 2. seçenekteki görüşle bakarsak, aslında bütün paradokslar yok oluyor..

---arkası yarın (ya da başka gün)---

evet devam ediyoruz..

bütün filmlerde hep 1. seçeneği ele alırlar.. geçmişte birşeyi değiştirirsin anında ve bugünü etkiler.. geçmişte bir adamın parmağını kopar, bugün o adamın anında parmağı yok olur.. mesela geleceğe dönüş filminde martin'in anasıyla babasını bir araya getirmeye çalıştığında başarısız oldukça yavaş yavaş resim silinmeye başlıyordu, kendisi de yok olmak üzereydi..

balkonda bi cigara içip gelince iki seçeneği de tek tek ele alacam. zaman yolculuğu paradokslarını her iki seçenekle irdeleyip, hangisinin daha mantıklı olduğuna karar vermeye çalışacam..

zaman yolculuğu hakkında en merak ettiğim nokta şu: bir insan geçmişe gitse ve geçmişi değiştirirse şu iki seçenekten hangisi olur:

1- adam geçmişe gitiği anda geçmiş değişmeye başladığı için bugünü etkileyecek.. kelebek etkisi filmindeki gibi tarih yeniden yazılacak..
2- zaman yocumuzu geçmişe gönderdiğimiz anda (geleceğe dönüşteki doktorumuzun dediği gibi) zaman çizgisinde bir kırılma olacak.. yeni bir paralel evren oluşacak.. bizim evrenimizde "bugün" hiç değişmeyecek..

looper (tetikçiler) filmi de bize bir döngüden bahsediyor.. döngünün ortasındayız ve bu döngü kaç kere tekrar etti bilmiyoruz.. ama filmin sonunda eleman bu döngünün farkına varıyor (tıpkı fringe'teki walter reyis gibi) ve bu döngüyü kırmak ve herkesi kurtarmak için intihar ediyor..

şimdi burda şu soruyu sorabiliriz: madem her seferinde aynı olaylar oluyormuş, bu sefer farklı ne oldu da adam döngüyü farketti ve döngüyü kırdı?

buna cevabımı 3. entry'de vermiştim.. bence hiçbir döngü birbirinin anyı değildir. bu farklılıklardan dolayı eninde sonunda döngüden çıkılacaktır. bu yüzden sonsuz döngünün varlığına inanmıyorum..

döngülere iyi bir örnek olan bir filmden daha bahsedip olayı biraz daha bilimsel yönden inceleyecem.. filmimiz looper (tetikçiler).. çok iyi filmdir. izlemeyen varsa bir sonraki entry'mi okumasın, spoiler yemesin. en kısa zamanda izleyin mutlaka..

donnie darko'da sadece zaman yolculuğu yok, mistik öğeler de var. (frank'ın ruhu)

donnie darko sorunlu bir çocuk. uyur gezer.. etrafa zarar veren birisi.. bir yerleri yakıyor, okulu su bastırıyor falan.. ve bu yaptıkları sonucunda pek çok kişiye zarar veriyor. hatta kız arkadaşının ve frank diye birisinin ölümüne sebebiyet veriyor..

dikkat!! buraya kadar anlattıklarımı filmde görmüyoruz..

donnie darko yaşdıbını böyle sorunlu bir şekilde geçirdikten sonra annesi bir uçakta seyahat ederken bir solucan deliği açılıyor.. bu solucan deliğinden geçmişe 2 şey gidiyor.. 1.si uçaktan düşen motor, 2.si frank'ın ruhu..

işte bu solucan deliğinin açılması ile döngünün 2. turuna başlıyoruz.. film de buradan başlıyor...

frankın ruhu o tavşan kostümüyle donnie darko'ya gözüküyor, onla konuşuyor, ona olacakları gösteriyor..

donnie darko başta olayı anlamıyor.. sadece frank'ın emirlerine uyuyor (okulu su bastırdığında yere "bunu bana zorla yaptırdılar" yazmıştı) oysa frank olaya hiç müdahale etmese de donnie darko uyurgezerliğiyle o uçak kazasından kurtulacak, yine o evi yakacak, okulu su bastıracak, öğretmeninin kovulmasına neden olacak, o silahı kendisi bulacak ve aynı olaylar olacaktı...

frank sadece donnie darko'nun etrafına verdiği zararı anlamasını istiyor. eğer uyurgezerlik yapmayıp o kazadan kurtulmasaydı neler olacağını anlamasını, ve bunu düzeltebileceğini, zaman yolculuğunun mümkün olduğunu, yapacağı en iyi şeyin o kazada ölmesi gerektiğini anlamasını istiyor.

dolayısıyla filmin sonunda zaman yolculuğunda geçmişe dönüyor (döngüde 3. tur) bu kez yapılacak en doğru şeyi yapıp yatağından çıkmıyor ve kazada ölüyor.

gelelim donnie darko'ya.. donnie darko filmini anlamayan herkes okusun çünkü bu film bence tam da benim söylediğim şekilde..

terminatör filmini izlediğimizde ilk tepkimiz "o ne saçma şey lan, adamı geçmişe gönderiyor, geçmişe gönderdiği adam onun babası çıkıyor"..

şimdi bu film bize bir döngünün başlangıcını değil döngünün ortasını veriyor.. döngünün nasıl başladığıyla ilgili hemen bir senaryo uydurabiliriz:

Döngünün başında John Conner diye birisi yok. insanlar yapay zekayı çok geliştiriyorlar. O kadar geliştiriyorlar ki bu insanlığın sonu oluyor. insanlar makinelerle olan savaşını kaybediyor.. Son çare olarak zaman makinası icat edip geçmişe gitmeyi ve bunu düzeltmeyi deniyorlar.. geçmişe giden kişi de kyle reese... kyle reese geçmişte sarah conner'la tanışıyor. sevişiyor. ve john conner dünyaya geliyor. ve john conner makinelerle olan savaşta çok büyük başarı sağlıyor.

döngünün 2. turunda bu kez john conner kyle reese'i kendisi yolluyor geçmişe.. bilerek. çünkü onu geçmişe göndermezse john conner diye biri hiç olmayacak... ve bu şekilde bir döngüye giriyor.. biz döngünün başında değil ortasında dahil oluyoruz filme..

çok uzun gibsen okumam

Gelecekten gelme olayı yok bu da benim fikrim. Çünkü oldugumuz zaman mutlak zaman ve her saniye eklenince artan bir sinirsiz sayi dongusu gibi. Bundan gecmise belki donulebilir fakat gelecekten bugüne imkansiz olarak görüyorum

al bakalim sparrow

evet şimdi döngülere bir iki film üzerinden örnek verelim. terminatör ve donnie darko filmlerini ele alalım..

umarım söylemek istediğimi anlatabilmişimdir. ara ara bu başlığa yazacam. örnekleri biraz daha zorlaştıracam.. yalnız gitmeden şunu da söyleyeyim. programın sonsuz döngüye girmesi olayının gerçekte asla olmayacağını düşünüyorum. çünkü ben kaos teorisine çok inanan biriyim. programlarda çok az değişken vardır. aynı sayılar aynı sonuçları verir. gerçek hayattaysa o kadar çok değişken vardır ki.. hatta gerçek hayattaki herşey değişkendir.. senin şu an bu yazıyı okuman ya da dışarda dolaşıyor olman belki de bütün dünyanın sonucunu değiştiriyor:

http://www.youtube.com/watch?v=uyw_H5vXC78

bu filmdeki gibi bir kazaya sebebiyet vermeyebilirsin ama, sonuçta birşeylerle etkileşimde bulundun, onların da başkalarıyla etkileşimine neden oldun.. bilardo topları gibi.. belki de farkında değilsin ama bir markete girmen senin bilmediğin bir olaylar zincirini başlattı...

herneyse konuyu dağıtmayalım. kısacası demek istediğim, zaman yolculuğundaki döngülerde, hiçbir döngünün bir sonrakiyle birebir aynı olmayacağı...

"- geçmişe gideyim, hiçbir şeye elleşmeden geri geleyim, bugün hiç etkilenmesin.."

o olmaz işte.. mutlaka etkilenir..

ya da "- geçen geçmişe gidip şöyle şöyle yapmıştım.. bu seferki gidişimde yine aynılarını yapayım, sonuç yine aynı olsun.."

o da olmaz işte.. sonuç kesin biraz daha farklı olur.. kaos teorisi diyorum.. bir kelebeğin kanat çırpışı gibi ufacık bir farklılık bambaşka sonuçlara neden olur..

zaman yolculuğuyla ilgili yapılan en çok geyik: zaman yolculuğu mümkünse neden gelecekten gelen birini görmüyoruz? şu karikatürde çok güzel özetlendiği gibi:

http://galeri8.uludagsozl...ikat%C3%BCrler_560241.jpg

şu da stephen hawking'in bir belgeselinde sorduğu aynı soru:

http://youtu.be/Sp5wf7J-lqo?t=11m40s

benim buna cevabım şudur. belkide ileride zaman yolculuğu bulunacak ve kişi tam o ana dönecek.. ve biz bu döngünün henüz ilkini yaşıyoruz.. zaman yolcusu yolculuğuna başladığı anda döngünün 2. turu başlayacak. bu sefer karikatürdeki adamlar ya da hawking, zaman yolcularını gözlemleyecekler. biz şu anda evrenin 1. döngüsünü yaşadığımız için henüz zaman yolculuğu yapan kimseyi görmedik. birisi zaman makinesini icat edince döngü başlayacak..

evet beyler. zaman yolculuğuna kafa yormuş pek çok kişinin karşısına paradokslar çıkacaktır. bu döngü olayı pek çok paradoksu ortadan kaldırıyor. programcılık bilen adam beni daha iyi anlayacaktır. bilgisayar verileri alır sırasıyla yapar. bazen de döngüye girer. aynı olayı tekrar tekrar döndürür. (run lola run filmindeki gibi) sonunda bu döngüden çıkar ve program normal çalışmasına devam eder. eğer döngüden çıkamazsa program için "sonsuz bir döngüye girdi" deriz (dolayısıyla progrdıbınız bilgisayarınız kitlenir. şanslıysanız "kapatak mı programı" diye hata verir)

şimdi bu döngü olayını birkaç örnekle açıklamadan önce, bu bilgiler nerder geliyor onu söyliyim. bizzat şahsi fikrimdir. zaman yolculuğu fikrine kafa yora yora, kaynakları okuyup filmleri belgeselleri izleye izleye geliştirdiğim fikirdir. kesin olaya bu yönden bakan kaynaklar vardır. sizden ricam konuya bu yönden yaklaşmış kaynak varsa bildiğiniz bana gönderin.

haa bu fikrin tek dile gelmiş örneğini "fringe" dizisinde gördüydüm. izleyen bilir, şu walter reyis'in kendi kendisine beyaz lale gönderdiği efsane bölüm... olayı anlayan aşırı zeki abimiz "kim bilir bu döngü kaç keredir tekrar ediyor" diyor ve bir şekilde döngüyü kırıyor.

bir sonraki entry'de örneklerlen devam edelim..