gib kafalı. devlet doğal sınırlara ulaştığı için duraklama dönemine girdi. sorunlar arttı. sonrasında bilime verilen önem azaldı. ayrıca kanuni zamanı yükselme dönemindeydik diye avrupa gelişmelerine önem verilmedi. o önem vermediğin avrupa, 100 yıl sonra geldi seni yavaş yavaş gibmeye başladı.

din sadece osmanlıyı yönetim anlamında olumlu etkiledi. ne ekonomiye ne orduya ne yapabilir din ? zaten merkez ordu kapıkulu yani gayrimüslümlerden oluşuyor. din ne alaka olur bunlara ? bu muallakler kalktılar ota taka isyan ettiler, devleti zayıflattılar.

off çok karışık. nerde kalmıştık ?