fuzuli

Aşka Sevdalanma
Can verme sakın aşka aşk afeti candır
Aşk afeti can olduğu meşhuru cihandır
Sakın isteme sevdayı gam aşkta her an
Kim istedi sevdayı gamlı aşk ziyandır
Her ebrulu güzel elinde bir hançeri honriz
Her zülfü siyah yanında bir zehirli yılandır
Yahşi görünür yüzleri güzellerin emma
Yahşi nazar ettikte sevdaları yamandır
Aşk içre azap olduğu bilirem kim
Her kimseki aşıktır işi ahü figandır
Yadetme güzel gözlülerin merdümi çeşmin
Merdüm deyip aldanma kim içtikleri kandır
Gel derse Fuzuli ki güzellerde vefa var
Aldanmaki şair sözü elbette yalandır.

Ey beni çılgın eden: benden bu kaçış hali nedir?
Niye sormazsınki, bu çılgın gönlümün ahvali nedir?

Eğer bana halk içinde ilgi göstermezsen mazursun:
Ama tenhada da yüz vermezsin, bu korku nedir?

Halimi bilmediğin için bana açmıyorsan, anlarım;
Ya halimi bilip de kasten bilmezden gelmek nedir?

Bülbülün gayreti gül arzusu yolundadır derler;
Ama gulu gördüğünde meyletmez, peki bu dava nedir?

O peri yüzlü, ben rüsvaya hiç etmez iltifat...
Ey Fuzuli! Bilmem ki, ben rüsvanın sucu nedir?

Boş işlerin adamı olanlar için kullanılan sıfat.

Bağdatlı Ruhi'ye haddini bildirmiş zamanında

Su kasidesi miydi neydi hatırlayamadım peygamberimiz hakkında çok güzel şeyler diyordu edebiyat hocamız derse girince ilk o beyitleri söylerdi vay amk

"ne boş adamlarsınız"

"ey fuzûlî, nice bir men eyleye nâsih seni,
bakma ânın kavline bir çehre-yi zibâya bah"

demiştir.

yani, kısaca şerh edersek; "ham sofu, kaba softa seni ay yüzlü güzellere bakmaktan, günahtır, haramdır vesaire diyerek men etse de sen ona bakma, zira sen, Allah ın sanatını görmek için bakıyorsun. şehvet için değil. o ham sofu seni anlamaz, güzele bak. baktık o güzeli yaratan esas hakiki mutlak olan güzele, yani Allaha kavuşacaksın" der.

6 asırlık divan edebiyatı damıtılsa ortaya kendi çıkar herhalde. divan edebiyatı diye 4 yıl okutulabilir bölümlerde meraklısına tabii formasyon alayım öğretmen olur basar giderim diye gelen godoşlara değil. yine de hakkında ortaya konan bilimsel çalışmalar benim diyen profların yaptıkları laklaktan, kendi boş beleş fikirlerini şairden aldığı tema üzerine oturtarak ortaya koydukları lüzumsuz işlerden öteye geçememiştir. tüm eserleri bilinmektedir ama henüz divanının tenkitli metni (tüm kopyaların bir araya getirilerek yanlış, doğru, ekgiblerin telafi edilip çıkarılan orijinaline en yakın kopyanın aldığı ad) bulunmamaktadır. fuzuli üzerine ahkam kesen edebiyatçıların fuzuliden bu yana gelen 450-500 yıldır büzüğü ne hikmetse bir türlü yiyememektedir. gariban bir hayat sürdüğü anlaşılır ama kendisini de yine bu garibanlık, bu ıztırab pişirmiştir. imkan verilseydi mana denizinden daha ne inciler çıkarırdım der, amımıza koyar, yüzümüze kibarca vurur reyiz. bu adamı yokluk içinde öldürürken kendi muhteşem yüzyılını yaşayan osmanlı utansın.

Devran havadisinden yoh bâkümüz Fuzûlî
Dârü'l-emânumuzdur mey-hâneler bucağı

on altıncı yüzyıl divan şairi bu abinin kapıştığı birisi varsa "habersiz" bakidir, bu abimiz Akkoyunlu Türkmenlerinin bayat boyundandır. fuzuli mahlasını da sırf trollüğüne alıyor. Poetikasını 16 yaşında yazan bir ergen, hemen zütü kalkmış şairim diye dolaşıyor. sonra bakıyor ki aşk şiirlerinde bir şey yok akıllanıyor filan kendini ilime bilime verip buralarda alimleşiyor ancak yüreğinde nerden geldiği bilinmeyen kegib yaraya tuz misali bi acı var hiç geçmiyor. bu alimleştikten sonra diyorki olm bu kadar okul okuduk arapça farsça öğrendik bundan sonra aşk şiiri yazarsam klasıma yakışmaz veriyor kendini hikemi şiirlere (hikemi şiiride nabi kurmuştur) sadece hikemi değil bu abimizin acısından dolayı ayrıca acının felsefesini yapıp , onu kendi gerçekliği olarak oluşturuyor ve oralardan coşuyor. beng ü bade de bayezida çakarken kanuni gelince hemen bi kasideyle ona yamamıyor bağdatta. öyle bir abimiz yani

Acı çekmek özgürlükse özgürdük ikimizde

Esin kaynağım

"Selam verdim rüşvet diye almadılar."

Yürü be güzelim enddıbını göreyim,
Sensiz geçen gecelerin ecdadını gibeyim.
Ben Mecnunmuyum bir am için çöllere düşeyim?
Leyla'yi da gibeyim Mecnun'u da gibeyim..

Bana yâr olmayan karının izzetini, itibarini gibeyim.
Yansın karilarin alayı, su veren itfaiyenin hortumunu gibeyim.
Düşmüşüz bir huurnun belasına, koymadık diye taa dıbının ortasina.
Kader böyle yazmış, ben böyle hatıranın hikayesini gibeyim.

Kerem dağlari deler bir amcik uğruna,
Aslı gitsin de ona buna vurdura..
Bir karı için değer mi bütün bunlara,
Her taraf amcik dolu mala iyi vurana...

Fuzuli am peşine düştün gurbette,
Am serindir am derindir, şifa verir millete..
Ye kebabı, iç şarabı, vur karpuz züte,
Bu gidişle sen gibimi gidersin cennete.

kral panpamdır

Benim tek hiç kim zar ü perişan olmasın ya Rab
Esir-i derd-i aşk u dağ-i hicran olmasın ya Rab
Dem-a-dem cevrlerdir çekdiğim bi-rahm bütlerden
Bu kafirler esiri bir müselman olmasın ya Rab
Görüb endişe-i katlimde ol mahı budur derdim
Ki bu endişeden ol meh peşiman olmasın ya Rab
Çıharmak itseler tenden çeküb peykanı ol servin
Çıhan olsun dil-i mecruh peykan olmasın ya Rab
Cefa ü cevr ile mu 'tadım anlarsız n'olur halim
Cefasına had ü cevrine payan olmasın ya Rab
Demen kim adli yok ya zulmü çok her hal ile olsa
Gönül tahtına andan gayrı sultan olmasın ya Rab
Fuzuli buldu genc-i afiyet mey-hane küncünde
Mübarek mülkdür ol mülk viran olmasın ya Rab

"ne yanar kimse bana ateşi dilden özge
ne açar kimse kapım bad-ı sabadan gayri"

daha ne desin amk.

fuzuli faziletin çoğul anlamı böyle bir şairden böyle bir mahlas beklenir yani inanılmaz

bebekteki heykeli etrafında büyüdüğüm, daha sonraları da eserlerini sevmiş olduğum büyük şair.

bir gün tam olarak anlayabilmek dileğiyle, bu da böyle bir anımdır

bir mahlas alalım ki çalmaya utansınlar diyerekten olaya girmiş olayın canına koymuş adam