-
1.
+6kardeşlerim, bir süredir açtığım başlıklarla yeni bir inci sözlük oluşumuna imza atmak istediğimi söylemiş ve bunu da elimden gelen en iyi işi yapmakla başaracağımı söylemiştim. açtığım iki başlık vardı:
(bkz: eski inci kalmadı artık)
(bkz: türk kıyameti kalgançı çak ile)
birinci başlıkta isyan etmiş, ikincisinde ise verdiğim kararı uygulamıştım. aranızdan gerçekten bilime önem veren kardeşlerim benimle ilgilendiler sağolsunlar.
bugünkü başlıkta ise size hep adını duyduğumuz ama hiç yaşdıbını bilmediğimiz tarihimizin en büyük kahramanlarından kül tigin'i anlatacağım. "bir kişi bile dinlerse anlatma" esasına dayalı olan bu başlıkta rica ederim sululuk yapmayalım.
yazı tamamı ile akademik ve onlarca kaynaktan derlenerek hazırlanmıştır, puanlı dergilerde yayınlanmıştır, sempozyuma davet edilmiştir (ancak kısıtlı imkanlardan ardına düşememiştim)
gerçekten dinleyecek olan varsa, parçalar halinde anlatmaya başlıyorum.
saygılar.
edit: makale yaklaşık on sayfadır, parça parça paragraflar halinde yazacağım.
edit 2: @10 uncu entryden başlıyor kardeşlerim.
edit 3: “Küçük kardeşim Kül Tigin vefat etti.
Ben yaslandım.
Görür gözüm görmez gibi; bilir bilgim bilmez gibi oldu.
Ben yaslandım.
Zamanı Tanrı takdir eder; kişioğlu hep ölmek için türemiş”
türk bilge kağan
edit önemli: beyler migrenim tuttu şu an ekrana dahi bakamıyorum. hastahaneye serum yemeye gidiyorum. iyi olunca devam edeceğim. kusura bakmayın. özür diliyorum.
edit önemli 2: geldim beyler. hemen devam edelim.
edit son: değerli kardeşlerim @83 de bitmiş bulunuyor. okuyan ve değerlendiren herkese teşekkürlerimi sunarım. bir katre yardımım olduysa ne ala. özel sorusu olan var ise mesaj atabilir. saygılar.
-
2.
+1reserved panpa
-
3.
0anlat kardeşim geçek türk tarihi bunlar
-
4.
+2sanırım bilime değer veren kardeşlerim henüz gelmediler.
-
5.
0ben buraya rezerve atıyorum. boyna gelip başlığı uplamam. takibe alır yarın okurum
-
6.
0anlat bakalım
-
7.
+1kardeşlerim, 5 dakika içinde başlıyorum, hemen tuvalete gidip geleyim.
-
8.
0yaz panpa ön sırada yer buldum oyş
reserved -
9.
0başlıyorum
-
10.
+1giriş 1
Altay ve Tanrı Dağlarının eteklerinde doğup, tarih boyunca geniş coğrafyalara yayılan ve gittiği her yerde hâkim unsur olarak bulunan Türkler, hâkim oldukları coğrafyalarda en çok savaşçılıkları ile akıllarda yer etmişlerdir. Bu savaşçılıklarına layık olarak nice ölümsüz bahadırlar yetiştirmişler ve bu bahadırların başarılarını hatırlamak ve gelecek nesillere aktarmak için, onları anlatan eserler bırakmışlardır. Şüphesiz ki bu eserlerin başında Orhun Abideleri gelir. -
11.
+2devam 2
II. Gök-Türk Devleti döneminde, bu imparatorluğun kurucusu olan ilteriş (Kutluk) Kağan vefat ettiğinde ardında biri yedi, diğeri sekiz yaşında olmak üzere iki erkek çocuk bırakmıştı. Zamanla büyüyen ve Gök-Türk Devletinin yönetiminde bulunan bu iki kardeşten büyüğü Türk Bilge Kağan, küçüğü ise Kül Tigin’dir. Kül Tigin, Türk Milletinin yetiştirdiği en büyük bahadırlardan biri olmakla beraber, vefatında da arkasından yıllarca ağıt yakılan bir kardeş, komutan ve Türk Milletinin unutamadığı bir savaşçı haline gelmiştir. Onun arkasından ağabeği Türk Bilge Kağan’ın diktirdiği muazzam abide, onun ne büyük bir bahadır olduğunu gözler önüne sermekte ve bize yaşamı boyunca neler yaptığını anlatmaktadır. -
12.
0anlat panpa
-
13.
+1devam 3
işte söz konusu olan bu büyük bahadırın hayatını, yaptıklarını, ardında bıraktıklarını ve ardından söylenenleri kaleme aldığımız bu makalenin amacı Kül Tigin’in ölümsüz hatırasını yaşatmak ve Türk Milletinin her ferdine öz kahramanının vasıflarını anlatmaktır. -
14.
+1devam 4 (makalenin özet kısmı bitti, şimdi giriş kısmı)
Dünya tarihinde askeri kültür ve harp sanatı açısından dikkat çeken milletlerin başına Türkler gelir. Türk milletinin tarih boyunca elde etmiş olduğu siyasi ve askeri başarılar bunun en belirgin göstergesi olduğu gibi, Türklerin askerlik sanatındaki ustalıklarından, savaşlarda uyguladıkları taktik ve stratejilerden ve bu silahları kullanma konusundaki ustalıklarından bahseden muasır kaynaklar da bu gerçeği açık bir şekilde ortaya koymaktadır.
Türklerin askerlik sanatının en ince ayrıntılarını ve bu sanatı uygulayan en iyi bahadırını Orhun Abidelerinde görmekteyiz. -
15.
0adım orhun ilgimi çekti başla panpa
-
16.
+1devam 5 ( abideler hakkında kısa bir bilgi)
Orhun Abideleri (Bilge Kağan ve Kül Tigin anıtları) Moğolistan Halk Cumhuriyetindeki Orhun ırmağının eski yatağı yakınlarında, ‘Koço Çaydam’ adlı göl civarındadır (Aşağı-yukarı 47 derece enlem ve 102 derece boylam). Anıtlar arsındaki uzaklık 1 km. kadardır.
Kül Tigin anıtı düşük nitelikli kireç taşı veya mermerden yapılmış dört yüzlü tek parça büyük bir taştır. Taşın yüksekliği 3.75 m.’dir. Taşın doğu ve batı yüzleri dipte 1.32 m. üstte ise 1.22 m. genişliğindedir. Anıtın kuzey ve güney yüzlerinin eni de 46 ile 44 cm. dir. -
17.
+1takipçinim demiştim abi, böyle başlıklar açtığın sürece her başlığına damlayacağım:) ilk başlıkta ilgiyle takip etmiştim, yine takipteyim. birazdan çıkmam gerekebilir ama ilgi görmezse ve başlıktan devam etmezsen özelden bana atarsan sevinirim çünkü başka entry giremeyebilirim.
-
18.
+1devam 6 (abideler hakkında kısa bilgiler 2)
Kül Tigin anıtının bütün yüzleri 2.75 m. boyunda yazıtlarla kaplıdır. Batı yüzünde uzun bir Çince yazıt vardır. Anıtın öbür yüzleri baştan başa Türkçe yazıtlarla doludur. Anıtın doğu yüzünde 40 satır, güney ve kuzey yüzlerinde de 13’er satır vardır. Ayrıca, anıtın kuzey ve doğu, güney ve doğu yüzleri ile güney ve batı yüzleri arasındaki kenar kısımlarında da küçük yazıtlar bulunmaktadır. Türkçe küçük bir yazıt anıtın batı yüzüne kazınmıştır.
Bu anıt ‘kon yılka yiti yigirmike’ yan, ‘Koyun yılının on yedisinde (27 Şubat 731)’ ölen ve hükümdar Türk Bilge Kağan’ın kardeşi olan Kül Tigin’in anısına dikilmiştir. Batı yüzündeki Çince yazıt 1 Ağustos 732 tarihinde, Türkçe yazıtlar ise bundan yirmi gün sonra, yani 21 Ağustos 732’de tamamlanmıştır. Buna göre de anıtın dikiliş tarihi de 21 Ağustos 732 olmalıdır. -
19.
+2devam 7 (abideler hakkında kısa bilgi 3 ve son)
Kül Tigin ve Bilge Kağan yazıtlarının yazıcısı Kül Tigin’in “atı’sı” Yollug Tigin’dir. Moğolca karşılığı ‘açi’ olan ‘atı’ kelimesinin oradaki (Orhun Abideleri) anlamları “Kız veya erkek torun; birinin oğlunun veya erkek kardeşinin çocuğu” dur.
Kül Tigin anıtının güney-doğu ve güney-batı kenarındaki kısa yazıt Yollug Tigin’in sözleridir. Kül Tigin yazıtının güney yüzündeki son cümle de Yollug Tigin tarafından yazılmıştır. -
20.
+2devam 8 (kül tigin'in hayatı başlıyor..)
684 yılında doğduğu anlaşılan Kül Tigin’in savaş alanlarındaki bilinen ilk başarısı 700 yılındaki Kansu seferi sırasında, Çin ordusunun kumandanı “Wei Yüan-chung’un” yeğenini canlı yakalayıp amcası Kapgan Kağan’a sunmasıdır. Ancak bundan önce Kül Tigin’in katıldığı diğer askeri faaliyetler olabilir.