irade gerçekten var mıdır sizce

@43 bahsettiğin şey pek doğru değil. konu hakkında çok araştırma var. özellikle bebeklerle. çünkü bebekler genel olarak aynı şekilde büyüyr 1 yaşına kadar. aile çevresi birbirine benzeyen bebeklere ahlaki karşılaştırmalar yaptırılıyor, irade testleri yapılıyor ve sonuçlar çok değişken.

biraz araştır istersen googleden ben hatırlayamadım makalenin kaynağını kusura bakma.

hür iradem isteseydim televizyon izlerdim. burda takılmak isteseydimde bilgisayarıda icat edebilirdim. konu kilit.

@43 işte panpa, sıkıntı şurada başlıyor. birebir aynı hayatı yaşayan ve aynı özelliklere sahip "özdeş" iki insan bulmak imkansız. dolayısıyla senin dediğin şeyi test etmek de imkansız. mantıksız değil, bazen benim de kafama yatmıyor değil. aslına bakarsan bu dediğin şey ispatlanması durumunda bütün ilahi dinleri de ortadan kaldırabilir.

ama, işte gel gör ki ben böyle bir duruma inanmıyorum. sosyal bilimlerde modern yaklaşım senin dediğin gibiydi. insanı belli olaylara belli sebeplere göre belli tepkiler veren bir makine gözüyle bakıldı bir dönem. bunun çok geniş etkileri oldu 20. yyda. ama o bakış açısı şimdi kendisini daha farklı bir bakış açısına bıraktı. artık insan davranışlarının kestirilemezliği daha ön planda.

ben inanıyorum ki aynı zor şartlara maruz kalmış iki özdeş insandan birisi pgibopat olarak çıkacakken bir diğeri de pek ala gayet düzgün bir insan olabilir. çünkü bence insan çevresindeki olayları yorumlayabilme, değiştirebilme ve içgüdülerini kontrol edebilme yeteneğine sahiptir. yani şöyle özetleyeyim, dünya bir makine, bir bilgisayar için görünürde nasılsa öyledir. ama insan için dünya nasıl algılıyorsa öyledir. işte irade bu noktada devreye giriyor. bir makinenin böyle bir iradesi yoktur. tam da senin bahsettiğin gibi. çünkü onun bizim gibi bir algısı yoktur. o sadece elindeki veriyi kendi donanımına göre yorumlar.

@1 git önce iradenin ne anlama geldiğini öğren kodumun cahili.

@44 ben sadece yaşanmışlıkların değil metabolizmanın kalıtımın zekanın da etkili olduğunu söylüyorum zaten. aynı zeka düzeyi aynı metabolizma dedim farkettiysen.

senin dediğin olay ikizlerde de oluyorsa hak verebilirim sana ama sadece bebekken etrafında olan biteni farkettiği ana kadar aynı şeyleri yapacaklarını düşünüyorum. fakat bebek ne zaman ki beyni etrafını algılayıp etrafına tepki vermeye başlar o zaman iki bebek te farklı hayatlar yaşamaya başlayacaklar bunun sonucunda farklı tepkiler verecekler.

ancak doğduktan hemen sonra ağladığımız an hepimiz aynı şeyi yaptık ve ağladık bu da benim dediklerimi destekler

@38 bos konusma it

@49 aslında düşününce biraz içiçe girdi konular. doğduktan hemen sonra bütün bebeklerin ağlaması bir yandan seni destekler. ama seni haklı da çıkarmaz. çünkü yeni doğmuş bebeğin algıyla ve iradeyle ilgili pek fazla bir gelişimi yoktur henüz. bence bu konuda bize en iyi fikri verecek olan ikiz çocukların davranışlarıdır.

ben bu konuya uzun bir zamandır kafayı takmış bulunuyorum panpa. ve vardığım nokta şu:

irade denen bir şey yok. bizler bizden bağımsız olan şeylere karşı tepki veren çok gelişmiş karışık bilgisayarlar gibiyiz. irade falan yok. iyi olma kötü olma yok. bunlar sadece bizim uydurduğumuz kavramlar. yanılsamalar. herkesin bir şeyi yapmasının o insanın karar mekanizmasında bu yönde etki eden bir sebebi var.

klavyeye bastığımda buraya harflerin gelmesi gibi biz de bir yazılımız. çok karmaşığız. bizi özel yapan ise;

farkındalığımız

@47 bu teori dine aykırı değil aksine destekler diye düşünüyorum. sebebi de kader inancı. eğer tanrı varsa olacakları bilecek kişi de tanrıdır sen değilsin. bunu sorgularken sen belki de ateistsin ama gelecekte belki de kaderin seni tanrıya inanmaya zütürecek. tanrı geleceği biliyor çünkü bu evreni yaratabildiyse neyin hangi sonucu doğurduğunu da biliyor olması lazım.ha bunu adil bulursun veya bulmazsın o sana kalmış sonuçta dediğim gibi önceki tecrübelerine göre yorumlayacaksın yine ama tanrının bu evreni yaratma nedenini bence biz tam bilmiyoruz.o yüzden ben inanıyorum.

burada basitçe anlatırsak sen o suyun altını yaktığın zaman suyun ısınınca kaynayacağını bildiğinden geleceği öngörebiliyorsun

eğer bu evreni yaratan bir tanrı varsa milyarlarca yıl sonra bunun evrenin nasıl bir hal alacağını senin nasıl oluşacağını da biliyordu

@53 o noktada katılmıyorum panpa. eğer bütün davranışlarımız bizim irademizin dışındaysa, biz aynı şartlar altında hep aynı tercihi yapacaksak o zaman biz sonucu zaten belli olan bir sınava girmiş oluruz. diğer dinleri bilmem ama islamda Allah insanları güçlerinin yetmeyeceği şeylerden sorumlu tutmayacağını müjdeliyor. bir hırsızın hırsız olmasının tek nedeni, onun öyle bir çevrede yetişmesi, öyle bir yapıya sahip olması vs ise, aynı şartlar altında aynı sonuç ortaya çıkıyorsa ve bu adamın değiştirebileceği hiç bir şey yoksa o adam hırsızlıktan dolayı suçlanamaz. kendi gücünün yetmeyeceği bir şeydir bu çünkü.

ama dediğim gibi, bence irade vardır. ve allah bizi bununla sınar.

@54 agnostiğim ayrıca materyalistim. ne sınavından bahsediyorsun sen bana:)

edit: bana yazdın sandım

pekçok olasılığın gerçekleşip, biraraya geldiği halde bu entry okumayanlar var şuan bilgisayarı açık olmayan tv izeyenler var yan bu bir irade seçimdir biz istediğimiz için şuan burdayız istediğimiz an gibtir olur yataruz

ananın amı sayesinde kardeşim.
edit:seviyesi yükselmesin diye yoksa çok iyi bi noktaya değinmişsin
edit2:cevabım olasılık tabi.

tövbe de tövbe de