ya iki satırla özetlenemez ama deneyeyim. örneğin mavi göz mutasyon sonucudur, olduğu tarihi, mavi göze sahip ilk insanın nerede yaşadığına kadar biliyoruz. aslında tüm genlerimiz bu mutasyonlar sayesinde oluştu ama, net örnek vermek için söyledim.

dna polimeraz dediğimiz dnayı kopyayalan enzimin, 10 milyonda bir hatalı baz yerleştirme olasılığı vardır. bu düşük gibi duruyor ama baya yüksek. bu da insan dnasında sürekli hiç birşey olmasa da hatalı baz dizilimi yaratır.

bunun dışında mutajenler mutasyona yol açar, misal kimyasallar, güneş ışığı vs

bunların da dışında transposon-retroposon dediğimiz haraketli dna parçaları vardır, bunlar da kafasına göre genomda yer değiştirebilir. bu parçalar eskiden dnamıza eklenmiş virüslerdir genellikle. dnamızın %50sini sırf virüs dnaları oluşturur. bizimle birlikte kopyalanıp giderler.

bu değişimlerin çoğu %99 nötr, yani zararsızdır, ama misal kanser vb hastalıklara da yol açabilir.

nötr diye gördüklerimiz, aslında ufak değişikliklere yol açabilir, eğer bu değişiklikler doğal seçilim ile seçilirse, demek ki popülasyonda birey için yararlı olabilir, yahut elenebilir, genetik sürüklenme ile korunabilir.

aslında her zararlı görülenin uzun vadede yararı, ya da koşullara göre yararı olabilir. misal mavi göz güneş ışığı çok olan yerde dezavantajlıdır ama az olan yerde sorun teşkil etmez gibi.

ya da orak hücre anemisi, afrikada kansızlığa yol açan bir hastalık, bir yandan da sıtmaya karşı korur. kar-zarar her zaman doğru bir ayrım olmaz.